«پیاده کردن» (Setting Out) یا اصطلاحا پیکتاژ، انتقال نقاط و خطوط یک طرح از روی نقشه بر روی زمین با حفظ تناسب، شکل و موقعیت است. استاندارد ISO 7078، پیکتاژ را به عنوان فرآیند علامتگذاری محل قرارگیری و تراز المانها برای ساخت سازه بر اساس مجموعهای از علامتهای مرجع تعریف میکند. به طور کلی، سازه بر روی محل پیکتاژ اولیه بنا میشود. این عملیات، با فراهم کردن امکان اجرای سریع و پیوسته سازه، زمان و هزینه ساخت را به حداقل میرساند.
بسیاری از منابع، پیکتاژ را فرآیند معکوس نقشهبرداری در نظر میگیرند؛ چراکه در نقشهبرداری، مشخصات یک محدوده بر روی کاغذ رسم شده و در پیکتاژ، محل قرارگیری المانهای موجود در نقشه بر روی یک محدوده پیادهسازی میشود. با این وجود، اکثر روشها و تجهیزات نقشهبرداری برای پیاده کردن طرح نیز مورد استفاده قرار میگیرند. به همین دلیل، پیکتاژ را باید به عنوان یکی از کاربردهای نقشهبرداری در نظر گرفت (نه معکوس آن).
کاربردهای پیکتاژ کدام هستند؟
پیکتاژ یکی از مراحل ضروری در ساخت و گسترش سازههایی نظیر ساختمان مسکونی، ساختمان تجاری، پارکینگ، برج، جاده، سد، پل، فرودگاه و تونل است. این عملیات پیش از نصب علائم راهنمایی، محوطهسازی فضاها و حتی آمادهسازی بستر زمین برای آبیاری و کشاورزی نیز اجرا میشود. به طور کلی، هر پروژهی مهندسی که شامل نقشهبرداری باشد، به پیاده کردن نقشه نیز نیاز خواهد داشت. به عنوان مثال، طراحی ماشینآلات بزرگ مانند کشتی و هواپیما توسط نقشهبرداری صنعتی انجام میگیرد. از اینرو، پیاده کردن طرح برای نصب قطعات، یکی از مراحل ساخت ماشینآلات بزرگ صنعتی خواهد بود.
اهمیت پیکتاژ در چیست؟
پیکتاژ، امکان انتقال دقیق پلانهای اجرایی از روی نقشه به روی زمین را فراهم میکند. این عملیات، اولین قدم در مرحله اجرای سازه های فولادی و بتنی است. از اینرو، دقت مراحل بعدی اجرای سازه به نحوه پیاده کردن نقشه بستگی خواهد داشت. وجود خطا در این فرآیند میتواند باعث هدررفت زمان و صرف هزینههای بسیار زیاد برای تصحیح اشتباهات شود. به همین دلیل، پیکتاژ باید توسط افراد ماهر و باتجربه صورت گیرد.
اجرای دقیق پیکتاژ یکی از اصلیترین بخشهای ساخت سازه است. با این وجود در بسیاری از موارد، مخصوصا در پروژههای کوچک، اهمیت آن نادیده گرفته میشود. اهمیت پیکتاژ به حدی است که تمام مراحل اجرای آن باید به طور دقیق و ترجیحا توسط کارشناسان مختلف بازرسی شود.