پیکتاژ ترانشه، به منظور تعیین ابعاد، شکل و جهتگیری حفاری به همراه عرض و محل قرارگیری دیوارها انجام میشود. حفر ترانشه پس از پیادهسازی محدوده بیرونی سازه صورت میگیرد. برای افزایش دقت حفاریهای دستی، رنگ یا پودر گچ به شکل خط و نقطه بر روی عرض ترانشه ریخته میشود. در صورت استفاده از ماشینهای حفاری، باید خطوط را بر روی محور ترانشه ایجاد کرد.
تختههای چوبی به منظور کنترل موقعیت، عرض و عمق ترانشه مورد استفاده قرار میگیرند. برای جلوگیری از ایجاد تداخل در حین حفاری، تختهها با فاصله حداقل 2 متر از کنارههای ترانشه نصب میشوند. تختههای چوبی باید نسبت به تراز مبنای پروژه و در یک ارتفاع مشخص از سطح زمین نصب شده باشند. استفاده از رنگها و نوشتههای مختلف میتواند باعث تشخیص بهتر عملکرد این تختهها شود. میخکوبی کف ترانشه نیز معمولا به منظور تعیین سطح بتنریزی انجام میگیرد.
به طور کلی، پیاده کردن نقشه شامل دو مرحله اصلی است. هر دو مرحله اجرای پیکتاژ با علامتگذاری نقاط کنترل افقی و عمودی انجام میشوند. البته در مرحله دوم، تمرکز اصلی بر روی پیاده کردن دقیق المانها با استفاده از تجهیزات مخصوص است. پیش از شروع مرحله اول، باید موقعیت نقاط کنترل افقی و عمودی را در نزدیکی محل اجرای پروژه تعیین کرد. مرحله اول پیکتاژ معمولا شامل تعریف محدوده، علامتگذاری نقاط اصلی، پیاده کردن فونداسیون و نظارت بر فرآیند ساخت است. نصب نرده در اطراف سایت، برداشتن لایه سطحی خاک، پیاده کردن خط لوله و سطح پایینی ساختمان را میتوان به عنوان فعالیتهای مرحله اول پیکتاژ در نظر گرفت.
علامتگذاری المانهای بالای سطح زمین برای تنظیم مختصات و تراز آنها در مرحله دوم پیکتاژ انجام میشود. از فعالیتهای این مرحله میتوان به انتقال نقاط کنترل به درون سازه، پیاده کردن قالب، تعیین محل قرارگیری ستون (با توجه به پلان ستون گذاری)، پیاده کردن موقعیت تکیهگاههای پل، بررسی ارتفاع المانها و انتقال نقاط کنترل عمودی از هر طبقه به طبقه دیگر اشاره کرد. در طول پیاده کردن نقشه، یک سری الزامات اجرایی وجود دارند که رعایت آنها باعث افزایش دقت کار میشود. مهمترین الزامات اجرایی در فرآیند پیکتاژ عبارت هستند از:
- ثبت فعالیتها و برداشتها
- بایگانی دقیق اطلاعات ثبتشده و نگهداری مناسب آنها
- فراهم کردن تجهیزات مورد نیاز و استفاده درست از آنها
- بررسی دقیق نقشهها و دادهها به منظور اطمینان از کامل بودن اطلاعات پیش از شروع پیکتاژ
- بازدید میدانی برای اطمینان از عدم وجود موانع
- فیکس کردن نقاط کنترلی
- بازرسی مداوم کارگاه به منظور کنترل روند اجرا
- اجرای عملیات مطابق با برنامه و ثبت تغییرات به وجود آمده
- رعایت اصول اجرایی بر اساس استانداردها و دستورالعملهای موجود
- پیاده کردن تمام نقاط نسبت به نقاط کنترلی
- بررسی کامل علامتها نسبت به یکدیگر
- هماهنگی با واحدها و افراد مرتبط دیگر برای اطمینان از عدم تغییر طرح و پیکتاژ