ماشین آلات سنگین تراکم خاک چه هستند؟

• ماشین آلات سنگین تراکم خاک
  • غلتک صاف
  • غلتک پاچه بزی
  • غلتک پاچه فیلی
  • غلتک پنوماتیک یا چرخ لاستیکی
  • غلتک ضربه‌ای
  • غلتک شبکه‌ای
  • غلتک کفشک‌دار

غلتک فولادی صاف چیست؟

«غلتک چرخ صاف» (Smooth Wheel Roller)، یکی از شناخته‌شده‌ترین و پرکاربردترین ماشین آلات سنگین مورد استفاده برای تراکم خاک در پروژه‌های راه‌سازی و سدسازی است. این دستگاه با اعمال فشار ثقلی توسط وزن غلتک، خاک زیر خود را متراکم می‌کند. غلتک های چرخ فولادی صاف برای تراکم خاک‌های دانه‌ای و بستر درشت دانه مسیر جاده‌ها، پیاده‌روها و فرودگاه‌ها مناسب است.

غلتک‌های ماشین آلات ساختمانی، به عنوان چرخ‌های دستگاه نیز عمل می‌کنند. در برخی از مدل‌ها، یک غلتک در جلو و دو چرخ لاستیکی در عقب تعبیه شده است. مدل‌های دیگر از یک غلتک بزرگ در جلو و دو غلتک کوچک در عقب بهره می‌برند. وزن غلتک‌های فولادی صاف معمولا بین 6 تا 10 تن است. این ماشین آلات می‌توانند با سرعت 3 تا 6 کیلومتر بر ساعت و 8 پاس (چرخه تراکم)، یک لایه 20 سانتی‌متر از خاک را به خوبی متراکم کنند. برخی از مدل‌های غلتک فولادی صاف دارای مکانیزم ارتعاشی برای تراکم خاک هستند.

غلتک پاچه بزی چیست؟

«غلتک پاچه بزی» (Sheep Foot Roller)، وسیله‌ای با مشخصات و توانایی‌های مشابه غلتک فولادی صاف است. با این تفاوت که سطح غلتک از برجستگی‌های متعدد تشکیل می‌شود. غلتک‌های پاچه بزی دارای ابعاد مختلف با قابلیت تراکم متفاوت هستند. غلتک پاچه بزی معمولا به منظور تراکم خاک‌های چسبنده مورد استفاده قرار می‌گیرد. در برخی از موارد، از این ماشین آلات برای تراکم اولیه نواحی دارای خاک‌های نرم و نرم کردن خاک‌های خشک (مخلوط کردن آن‌ها) به کار برده می‌شوند. مدل‌‌های ارتعاشی این غلتک‌ها برای تراکم خاک‌های ماسه‌ای، مخلوط کردن میزان زیادی آب با خاک و افزایش بهره‌وری تراکم مناسب هستند.

غلتک پاچه فیلی چیست؟

«غلتک پاچه فیلی» (Elephant Foot Roller)، مشابه غلتک پاچه بزی است. با این تفاوت که به جای برخی از برجستگی‌های غلتک پاچه بزی، تعدادی ورق 20 تا 25 سانتی‌متری بر روی غلتک جوش داده می‌شود. غلتک پاچه فیلی، گزینه مناسبی برای تراکم خاک‌های لای‌دار با چسبندگی پایین است. افزایش سطح اعمال فشار در این ماشین، میزان را تراکم را بهبود می‌بخشد.

غلتک پنوماتیک یا غلتک چرخ لاستیکی چیست؟

«غلتک چرخ‌دار پنوماتیک» (Pneumatic Tired Roller)، دستگاهی است که از دو محور با چرخ‌های لاستیکی تشکیل می‌شود. مجموع عرض این چرخ‌ها، حدود 80 درصد از عرض کل غلتک را در بر می‌گیرند. غلتک‌های پنوماتیک کاربرد زیادی برای تراکم خاک ندارند و بیشتر در سطوح زبر یا شیب‌دار جاده‌های آسفالتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. البته استفاده از این ماشین آلات برای متراکم کردن خاک‌های بدون چسبندگی یا با چسبندگی بسیار پایین نظیر شن، ماسه، خاک لای‌دار یا حتی رس‌های ماسه‌دار گزینه مناسبی است؛ چراکه زیاد بودن سطح فشار اعمال شده در غلتک پنوماتیک از ریزش خاک جلوگیری می‌کند.

غلتک ضربه ای چیست؟

«غلتک ضربه ای» (Impact Roller)، ترکیب تراکتور و یک وزنه منشوری شکل است که معمولا از فولاد یا بتن ساخته می‌شود. چرخش منشور، وارد شدن ضربه به زمین و انتقال انرژی قابل توجه به آن را در پی دارد. غلتک ضربه‌ای برای تراکم خاک تا اعماق متوسط (چند متر) مورد استفاده قرار می‌گیرد. شن و پرکننده‌های سنگی از گزینه‌های مناسب برای به کارگیری این نوع ماشین آلات هستند.

غلتک شبکه ای چیست؟

«غلتک شبکه ای» (Grid Roller)، از یک سطح استوانه‌ای مشبک تشکیل می‌شود. این سطح، یک شبکه متشکل از میله‌های فولادی با حفره‌های مربعی است. وزن شبکه با پرکردن موادی نظیر بالاست افزایش می‌یابد. وزن این غلتک‌ها به همراه بالاست درون آن‌ها معمولا بین 5.5 تا 15 تن است. غلتک های شبکه‌ای اغلب برای تراکم سنگ‌های هوازده و خاک‌های ضخیم مورد استفاده قرار می‌گیرند. استفاده از این تجهیزات در خاک‌های رس‌دار، لای‌دار و یکنواخت مناسب نیست. غلتک شبکه‌ای اغلب در ساخت زیراساس پروژه‌های راه‌سازی به کار برده می‌شود.

غلتک کفشک‌دار چیست؟

«غلتک کفشک‌دار» (Pad Foot Roller)، دستگاهی مشابه با غلتک پاچه بزی است که از یک بخش استوانه‌ای با چندین برآمدگی (کفشک) تشکیل می‌شود. کفشک‌های این نوع غلتک، مساحت بیشتری را نسبت به غلتک پاچه بزی پوشش می‌دهند. غلتک کفشک‌دار، فشار استاتیکی بین 15 تا 40 تن را به زمین وارد می‌کند. به طور کلی، این ماشین آلات از سرعت عملیاتی، ضریب تراکم و بهر‌ه‌وری بیشتری نسبت به غلتک پاچه بزی بهره می‌برند. خاک‌های چسبنده از گزینه‌های مناسب برای به کارگیری غلتک‌های کفشک‌دار هستند.