برای اجرای سقف طاق ضربی قبل از هر چیزی نیاز به تیر‌ریزی مناسب داریم. برای تیر ریزی این سقف‌ها می‌توان از اسکلت‌‌های فلزی، بتنی یا حتی مصالح بنایی استفاده نمود. اما معمولا از تیرآهن‌های فولادی استفاده می‌شود.
پس از تیر ریزی، با استفاده از آجر فشاری و ملات گچ و خاک طاق به صورت قوس‌دار اجرا می‌شود.
تیر ریزی این گونه است که بین دو تیر موازی اصلی، تیرهای فرعی به موازات یکدیگر و عمود بر پل‌ها نصب می‌گردند. فاصله تیرهای فرعی بین 70 تا 130 سانتی‌متر است وحداکثر دهانه تا حدود 5 متر است.
آجر فشاری با ضربه دست و با کمی فشار به همراه ملات گچ و خاک به صورت قوسی کار گذاشته می‌شود. دلیل اجرای قوسی، انتقال بارهای وارده به تیرهای فرعی است.
بعد از اجرای طاق باید قوس‌‌ها را با پوکه پر کرد. همین امر باعث سنگینی بیش از حد و افزایش بار مرده می‌شود.
سیستم طاق ضربی
این سقف‌ها به دلیل نداشتن صلبیت کافی، لرزش شدیدی دارند که امروزه از میلگردهای قطری در سرتاسر آن برای رفع این مشکل و افزایش صلبیت استفاده می‌کنند.
میلگردها را در حین ساخت قبل از کف سازی، به صورت ضربدری به تیرآهن‌ها جوش داده میشوند. این امر تا حد قابل قبولی لرزش را کاهش می‌دهد.
مراحل اجرای سقف طاق ضربی
- آماده کردن تیرآهن‌ها
تیرآهن‌هایی که استفاده می شوند، باید کاملا سالم و بدون هیچ گونه پوسیدگی، ترک، زنگ‌زدگی و خوردگی باشند.
در این قسمت از کار، نباید تیرآهن‌ها به مدت طولانی در فضای باز انبار شوند، چون انبار کردن آن‌ها باعث ایجاد اکسید آهن و در نهایت پوسیدگی تیر آهن‌ها می‌شود.
- تیر ریزی و فاصله تیرآهن سقف
مفهوم تیر ریزی در اسکلت های فولادی مشخص است و به معنی نصب تیرهای فرعی و اصلی است. اما تیر ریزی در سازه‌های بنایی به معنی قرار دادن تیرها بر روی دیوارها است. در این سازه‌ها باید برای پاتاق یا همان دهانه سقف یک تکیه‌گاه مناسب در نظر گرفت.
متاسفانه بسیاری از بناها تیرآهن ها را مستقیم روی دیوارهای آجری می گذارند و به دلیل عرض کم بال تیرآهن‌ها و وارد شدن فشار بر یک نقطه، امکان شکستن و خرد شدن آجر زیر تیرآهن وجود دارد. برای همین امر، باید از زیرسری بتنی در سراسر دیوار استفاده شود.
دقت کنید که زیر سری بتنی به صورت یک کلاف بتنی سرتاسری در ترازی که تیرآهن‌ها قرار می‌گیرند باشد نه کمتر و نه بیشتر، چرا که مستقیم بر روی ارتفاع سقف تاثیر می‌گذارد.
استفاده از کلاف افقی باعث می‌شود تا بار زیر سقف به صورت یکنواخت به دیوار انتقال پیدا کند.
عموماً فاصله تیرآهن سقف ، 90 تا 110 سانتی‌متر هست.
تیرآهن‌ها را به صفحات فولادی که قبلا در کلاف افقی قرار گرفتند، جوش می‌دهیم. این صفحات هم توسط بولت‌هایی در بتن محکم و مهار شدند.
- نصب میل مهار در سقف طاق ضربی
ساده‌‌ترین کار برای جلوگیری از نزدیک و دور شدن تیرها در طول دهانه سقف‌های طاق ضربی، استفاده از میل مهار است.
این میل مهارها معمولاً توسط تسمه‌ها و آرماتورهایی با حداقل قطر 10 میلی‌متر به صورت ضربدری اجرا میشوند تا فاصله تیرهای فرعی حفظ شود.
حداکثر هر 25 مترمربع از یک آرماتور ضربدری به عنوان میل مهار استفاده می‌شود و به این وسیله تیرآهن‌ها به یکدیگر متصل میشوند.
اجرای این سقف‌ها به طور معمول با 3 اپراتور با سرعت مورد قبولی امکان پذیر است و برای افزایش سرعت اجرا می‌توان تعداد اپراتورها را افزایش داد.
نقشه سقف طاق ضربی را در تصویر زیر می‌توانید مشاهده کنید.
سیستم طاق ضربی