«تقویت بتن» (Concrete Strengthening)، یکی از روش‌های افزایش پایداری یا ترمیم سازه‌های بتنی است که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم اجرا می‌شود. تعویض بتن و جکتینگ، از روش‌های مستقیم تقویت بتن هستند. از روش‌های غیر مستقیم تقویت بتن نیز می‌توان به استفاده از میلگردهای پیش تنیده اشاره کرد. تقویت بتن معمولا در شرایط زیر انجام می‌شود:
- افزایش بار ناشی از افزایش بارگذاری زنده
- آسیب بخش‌های مختلف سازه به دلیل افزایش سن مواد، آتش‌سوزی، خوردگی میلگردها و غیره
تعویض بتن چیست؟
«تعویض بتن» (Replacement Concrete)، یکی از روش‌های ترمیم بتن با نواحی آسیب‌دیده یا ترک‌های بزرگ است. در این روش، بخش آسیب‌دیده بتن به طور کامل برداشته شده و توسط بتن تازه ترمیم می‌شود. اگر ابعاد ناحیه آسیب‌دیده بزرگ‌تر ۱۰ سانتی‌متر مربع و عمق آن بیش‌تر از ۱۵ سانتی‌متر باشد، استفاده از روش تعویض گزینه مناسبی خواهد بود.
ترمیم بتن به روش تعویض برای موارد زیر نیز کاربرد دارد:
- حفره‌های بلندی که به طور کامل در مقطع عضوهای بتنی گسترش یافته‌اند.
- حفره‌های نسبتا بزرگی که به میلگردها برخورد نکرده‌‌اند یا در فاصله 2.5 سانتی‌متری از میلگردها قرار گرفته‌اند.
- حفره‌های بزرگی که از محل قرارگیری میلگردها عبور کرده‌اند.
به دلیل مشابه بودن کیفیت (انبساط حرارتی، خواص فیزیکی و خواص شیمیایی) بتن جدید با بتن اطراف ناحیه آسیب‌دیده یا ترک‌خورده، یک پیوند خوب بین آن‌ها برقرار می‌شود. از این‌رو در بسیاری از موارد، استفاده از بتن جایگزین بهترین گزینه است. بتن جایگزین پس از آماده‌سازی سطح در محل مورد نظر ریخته می‌شود. آماده‌سازی سطح طی برداشتن مقدار مشخصی از بتن آسیب‌دیده تا رسیدن به میلگردها صورت می‌گیرد. مشخصات بتن مورد استفاده برای این روش عبارت هستند از:
- نسبت آب به سیمان مشابه بخش‌های سالم و کمتر از 0.47
- سنگدانه با حداکثر ابعاد ممکن
- اسلامپ حداقلی (حدود 75 میلی‌متر)
- 3 تا 5 درصد افزودنی کف‌زا
- دمای مخلوط کمتر از 20 درجه سانتی‌گراد
- نسبت‌بندی مواد بر اساس وزن
کیفیت بتن جایگزین به میزان زیادی به اسلامپ و تراکم مناسب توسط ویبراتور در هنگام یا بعد از اختلاط مواد بستگی دارد. یکی دیگر از نکات مهم در این روش، عمل آوری مناسب بتن جایگزین پس از برداشتن قالب یا گیرش نهایی آن است. به دلیل تمایل بتن‌های اطراف به جذب رطوبت بتن جایگزین، استفاده از روش آب‌رسانی در ۲۴ ساعت اول ترمیم بتن می‌تواند گزینه مناسبی باشد.