سیستم‌های ساب پاشی معمولا از سه بخش اصلی محفظه مواد ساینده، دستگاه هدایت کننده مواد و نازل تشکیل می‌شوند. مشخصات دقیق دستگاه سندبلاست به کاربری مورد نظر و نوع ساینده مورد استفاده بستگی دارد. معمولا به منظور هدایت مواد ساینده درون شلنگ و پاشیدن آن‌ها بر روی سطح از فشار هوا، نیروی گریز از مرکز یا فشار آب استفاده می‌شود.
- فشار هوا: در این سیستم، با تولید هوای فشرده توسط کمپرسور، ساینده به صورت دهشی یا مکشی به دورن نازل منتقل شده و به روی سطح پاشیده می‌شود.
- نیروی گریز از مرکز: در این سیستم، یک پروانه دوار با ترکیب نیروهای گریز از مرکز و اینرسی، انرژی لازم برای هدایت و پرتاب مواد ساینده بر روی سطح را فراهم می‌کند.
- فشار آب: این سیستم، با استفاده از فشار هوا (اضافه کردن آب در نزدیکی خروجی نازل) یا فشار آب (اضافه کردن آب به محفظه)، مخلوط ماده ساینده با آب (دوغاب) را به روی سطح اعمال می‌کند.
انواع دستگاه سندبلاست
بر اساس نوع کاربری و حجم تمیزکاری، سیستم تجهیزات ساب پاشی به سه نوع سندبلاست قابل حمل، کابین سندبلاست و اتاق سندبلاست تقسیم می‌شوند. در ادامه به معرفی ویژگی‌ها و کاربردهای هر یک از این سیستم‌ها می‌پردازیم.
سندبلاست قابل حمل
یکی از تجهیزات پرکاربرد برای اجرای تمیزکاری پاششی سطوح کوچک تا بزرگ، دستگاه سندبلاست قابل حمل یا پرتابل است.
اجزای سندبلاست پرتابل عبارت هستند از:
- کمپرسور هوا: تولید هوای فشرده
- دیزل ژنراتور: تامین انرژی مورد نیاز برای راه‌اندازی کمپرسور هوا
- دیگ: مخزن تحت فشار برای نگهداری ساینده و هدایت آن به سمت شلنگ
- شلنگ: واسط بین دیگ و نازل برای خروج ساینده و اعمال آن به سطح
- نازل: محل خروج ساینده با فشار بالا
سیستم سندبلاست پرتابل، معمولا توسط یک کمپرسور دیزلی تغذیه می‌شود. کمپرسور هوا، حجم بالایی از هوای فشرده را به دیگ سندبلاست وارد می‌کند. در دیگ سندبلاست، میزان ساینده خروجی قابل تنظیم است. در این سیستم می‌توان از چندین دیگ تحت فشار نیز استفاده کرده. سیستم‌های مجهز سندبلاست پرتابل معمولا بر روی کامیون نصب می‌شوند. این کار، قابلیت جابجایی راحت تجهیزات را بهبود می‌بخشد.
در سندبلاست مرطوب، ساینده در معرض جریان تحت فشار آب یا مایعات دیگر قرار می‌گیرد. این فرآیند یاعث تشکیل دوغاب می‌شود. استفاده از تجهیزات پرتابل در این روش، مانعی برای بازیابی ساینده ایجاد نمی‌کند.
کابین سندبلاست
کابین سندبلاست، یک سیستم حلقه بسته است که به اپراتور اجازه می‌دهد تا ضمن تمیزکاری سطح، مواد ساینده را پس از استفاده بازیابی کند. کابین سندبلاست، معمولا برای تمیزکاری قطعات مکانیکی در ابعاد کوچک تا متوسط مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این دستگاه معمولا از چهار جز زیر تشکیل می‌شود:
- مخزن یا کابین
- سیستم سندبلاست
- سیستم بازیابی ساینده
- محل جمع‌آوری گرد و خاک
در تمیزکاری توسط کابین سندبلاست، قطعه مورد نظر درون کابین قرار می‌گیرد و کابین بسته می‌شود. سیستم سندبلاست درون کابین قرار دارد. سپس، اپراتور دستان خود را وارد حفره‌های مخصوص (دستکش‌ها) می‌کند. بر روی کابین، یک بخش شیشه‌ای وجود دارد که امکان مشاهده و کنترل فرآیند سندبلاست را فراهم می‌کند. در بخش پایینی دستگاه (زیر کابین) نیز پدالی برای روشن/خاموش کردن دستگاه قرار داده شده است. به منظور تمیزکاری تعداد زیادی از قطعات مشابه می‌توان از مدل‌های اتوماتیک کابین سندبلاست استفاده کرد.
سه سیستم سیفونی، فشاری و مرطوب، سیستم‌هایی هستند که معمولا برای تمیزکاری با کابین سندبلاست مورد استفاده قرار می‌گیرند.
-
سندبلاست سیفونی یا مکشی
در این سیستم، کمپرسور هوا باعث ایجاد مکش در محفظه می‌شود. فشار منفی، ساینده را از درون نازل به سمت سطح مورد نظر می‌کشد.
-
سند بلاست فشاری یا دهشی
در این سیستم، ساینده درون یک محفظه تحت فشار ذخیره می‌شود. فشار محفظه برابر با فشار در محل اتصال شلنگ است. میزان ساینده مورد نیاز به درون شلنگ منتقل شده و توسط هوای فشرده به سمت نازل پرتاب می‌شود.
-
سند بلاست مرطوب
این سیستم، کابین از تجهیزاتی برای تزریق دوغاب حاوی ساینده به مسیر جریان هوای فشرده استفاده می‌کند. این سیستم در مواقعی به کار می‌ورد که احتمال آسیب دیدن قطعات بر اثر گرمای ناشی از سندبلاست خشک وجود داشته باشد.
اتاق سندبلاست
اتاق سندبلاست در واقع یک مدل بسیار بزرگ از کابین سندبلاست است. در این سیستم، اپراتورها برای تمیزکاری و پرداخت سطوح مختلف وارد یک اتاق می‌شوند. اتاق‌های سندبلاست و تجهیزات آن‌ها، اندازه‌های بسیار متنوعی دارند. برخی از این اتاق‌ها به اندازه‌ای بزرگ هستند که می‌توانند برای تمیزکاری اشیایی نظیر واگن، تجهیزات صنعتی، ماشین‌آلات، خودرو، تجهیزات ساختمان‌سازی و حتی هواپیما مورد استفاده قرار بگیرند.
هر یک از کاربردهای اتاق سندبلاست، نیازمند تجهیزات متفاوتی است. با این وجود، اجزای اصلی اکثر اتاق‌های سندبلاست عبارت هستند از:
-
سیستم نگهدارنده یا محفظه
اتاقی که برای اجرای تمیزکاری و جلوگیری از خروج مواد طراحی شده است.
-
سیستم سندبلاست
از سیستم‌های فشار هوا و نیروی گریز از مرکز استفاده می‌شود.
-
دیگ سندبلاست
محفظه تحت فشار و محل قرارگیری ساینده است.
-
سیستم جمع‌آوری گرد و خاک
هوای درون اتاق را فیلتر کرده و از خروج ذرات جلوگیری می‌کند.
-
سیستم بازیابی ساینده
به منظور جمع‌آوری ساینده‌ها و استفاده مجدد آن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سیستم معمولا از تجهیزات مکانیکی یا پنوماتیکی نصب شده در کف اتاق تشکیل می‌شود. البته، امکان جمع‌آوری دستی مواد ساینده و برگرداندن آن‌ها به درون محفظه نیز وجود دارد.
در سیستم اتاق سندبلاست، با اضافه کردن تجهیزات دیگری مانند جرثقیل سقفی (جابجایی و چرخاندن قطعات)، راه‌پله‌های متصل به دیوار (جابجایی اپراتور) و عایق‌های صوتی (کاهش صدا)، می‌توان عملکرد و بهره‌وری ساب پاشی را بهبود بخشید.