در این استاندارد میلگردها در چهار گرید و دو نوع ساده و آجدار به‌صورت شاخه‌ای و کلاف طبقه‌بندی می‌شوند که میلگرد گرید A1 همان میلگرد ساده (بدون آج) دارای استحکام تسلیم 240 مگا پاسکال، میلگرد گرید A2 (آجدار مارپیچی) دارای استحکام تسلیم 340 مگا پاسکال، میلگرد گرید A3 (آجدار جناقی) دارای استحکام تسلیم 400 مگا پاسکال و میلگرد گرید A4 (آجدار مرکب) دارای استحکام تسلیم 500 مگا پاسکال است. در این بین، میلگرد A1 سبک‌ترین بوده و میلگرد A4 بیشترین وزن را دارد.
وزن میلگرد ۱۶
میلگرد ۱۶ یکی از پرفروش‌ترین میلگردها در کاربردهای صنعتی و سازه‌ای است. درنتیجه، وزن این میلگرد اهمیت بسزایی داشته و علاوه بر تعیین قیمت این محصول، در میزان مقاومت میلگرد نیز نقش دارد. از میلگرد 16 اغلب برای ساخت ستون، میلگردهای طولی و عرضی فونداسیون و ساخت دکل‌ها استفاده می‌شود. برای محاسبه وزن میلگرد 16 به صورت زیر عمل می‌کنیم:
- یافتن وزن واحد طول میلگرد ۱۶ از جدول اشتال و ضرب این عدد در طول میلگرد و سپس در تعداد شاخه میلگرد
- یافتن وزن میلگرد ۱۶از جدول وزنی و ضرب کردن این عدد در تعداد شاخه میلگرد
- استفاده از فرمول محاسبه وزن میلگرد ۱۶
4000 / 7.86 * 3.14 * سایز (قطر) * سایز (قطر) = وزن میلگرد به کیلوگرم
به عنوان مثال، روش محاسبه وزن میلگرد 16 به ازای یک متر از طول آن از طریق فرمول به صورت زیر است:
کیلوگرم 1.58 = 4000 / 7.86 * 3.14 * 16 * 16 = وزن میلگرد ۱۶
حال اگر عدد بالا در 12 ضرب شود، وزن یک شاخه میلگرد 16 به دست می‌آید که برابر 18.96 کیلوگرم می‌شود. عددی که جدول وزن میلگرد برای وزن میلگرد ۱۶ نشان می‌دهد برابر با 18.9 کیلوگرم است و این یعنی از طریق فرمول بالا با تقریب بسیار خوبی می‌توان محاسبه وزن هر سایزی از میلگردها را انجام داد. تنها کافی است در این رابطه مقدار سایز میلگرد را جایگزین عدد 16 کنید و بقیه اعداد ثابت می‌مانند. البته باید خاطرنشان کرد که یک فرمول ساده‌تر هم برای محاسبه وزن انواع میلگرد وجود دارد و آن هم به صورت زیر است:
سایز میلگرد به توان 2 تقسیم بر عدد 162 = وزن یک متر از میلگرد
بر اساس این فرمول، وزن واحد طول میلگرد 16 برابر 1.58 کیلوگرم است. همان‌طور که مشاهده می‌شود، هر دو فرمول مقدار نهایی یکسانی را ارائه کرده‌اند و می‌توان از هر دو آن‌ها استفاده کرد. چه‌بسا که روش دوم بسیار ساده‌تر هم هست.
وزن میلگرد ۱۴
میلگرد 14 یکی دیگر از پرکاربردترین میلگردها در بازار است و در مواردی مانند ساخت ستون‌های اصلی، فونداسیون و ساخت انواع تیرچه مورد استفاده قرار می‌گیرد. مزیت این میلگرد برخورداری از وزن مناسب و استحکام بالا است. این مشخصه‌ها در کنار قیمت مناسب آن را به یکی از پرفروش‌ترین میلگردهای بازار بدل کرده است. برای محاسبه وزن میلگرد ۱۴ نیز می‌توان از جدول وزنی، جدول اشتال و فرمول محاسبه وزن استفاده کرد.
برای اینکه دقت این روش‌ها با یکدیگر مقایسه شوند، وزن میلگرد ۱۴ به هر سه روش در ادامه مورد محاسبه قرار می‌گیرد. وزن واحد طول میلگرد 14 در جدول اشتال برابر 1.21 کیلوگرم است که برای یک شاخه 12 متری حدود 14.5 کیلوگرم می‌شود. این مقدار در جدول وزنی میلگرد برای شاخه 12 متری برابر 15 کیلوگرم عنوان شده است. حال با استفاده از فرمول فوق، وزن هر متر میلگرد 14 برابر 1.2 کیلوگرم خواهد بود که اگر در عدد 12 ضرب شود، مقدار 14.4 کیلوگرم به دست می‌آید. مشاهده می‌شود با استفاده از هر سه روش با دقت بسیار خوب و نزدیک به هم می‌توان مقدار وزن میلگرد ۱۴ را محاسبه کرد.
جدول وزن میلگرد
جدول وزنی میلگرد در سایزهای رایج 8 الی 40 در زیر آورده شده است.
| سایز میلگرد (mm) | وزن هر متر مربع | گرید | وزن شاخه 12 متری (kg) |
| 8 | 0.395 | A3 | 4.7 |
| 10 | 0.617 | A3 | 7.4 |
| 12 | 0.888 | A3 | 10.6 |
| 13 | 1.04 | A3 | 7.4 |
| 14 | 1.21 | A3 | 14.5 |
| 15 | 1.39 | A3 | 16.6 |
| 16 | 1.58 | A3 | 18.9 |
| 18 | 2 | A3 | 24 |
| 19 | 2.23 | A3 | 26.7 |
| 20 | 2.47 | A3 | 29.6 |
| 22 | 2.98 | A3 | 35.7 |
| 25 | 3.85 | A3 | 46.2 |
| 28 | 4.83 | A3 | 57.9 |
| 32 | 6.31 | A3 | 75.7 |
| 36 | 7.99 | A3 | 95.8 |
| 40 | 9.83 | A3 | 118 |
وزن هر شاخه میلگرد
میلگردها از لحاظ وزنی نیز به دو گروه میلگرد سبک و سنگین تقسیم می‌شوند. بر این اساس وزن میلگرد سبک نسبت به جدول وزن استاندارد کمتر بوده و وزن میلگرد سنگین نیز بیشتر از جدول وزنی است. البته باید در شناسنامه محصول نوع استاندارد و تناقضات وزنی میلگرد مشخص شود؛ بنابراین درگام اول می توانید اطلاعات درج شده در پلاک نصب شده بر بندیل میلگرد مانند وزن، سایز، نوع گرید، تاریخ تولید و غیره را با اطلاعات مندرج در جدول اشتال مقایسه کنید. این پلاک به نوعی شناسنامه میلگرد بوده و تولیدکننده قبل از خرید میلگرد موظف به ارائه این اطلاعات به خریدار است.
حالا که فرمول محاسبه وزن میلگرد در جدول اشتال را یاد گرفتیم و با استانداردهای میلگرد بیشتر آشنا شدیم، دقت کنید که نکته مهم در تفاوت قیمتی میلگرد، تفاوت در وزن این میلگرد در برندهای مختلف است؛ بنابراین توجه داشته باشید که برای انتخاب و خرید میلگرد تنها به سراغ قیاس قیمتی برندها و انتخاب ارزان‌ترین میلگرد نروید و به اطلاعات دیگر مانند وزن توجه کنید.
برای مشاهده و اطلاع از قیمت و وزن میلگرد ساده و آجدار می‌توانید با مشاوران فولاد ایرانیان تماس حاصل نمایید و هم چنین در لیست زیر این اطلاعات وزن و سایز میلگرد را مشاهده نمایید. هم چنین از ابزار موجود در صفحه می‌توانید وزن آنلاین میلگرد را محاسبه نمایید. برای استعلام وزن میلگرد هر کارخانه تولید کننده میلگرد و محاسبه دقیق وزن بار میلگرد با ابعاد مختلف با فولاد ایرانیان تماس حاصل فرمایید. برای تهیه میلگرد و مشاهده قیمت به روز تمام کارخانه ها روی تصویر زیر کلیک کنید:
سریع ترین روش های محاسبه وزن میلگرد
فرض کنید قرار است یک سازه چندطبقه بتنی بسازید. اولین گام در راستای رسیدن به این هدف تخمین مصالح موردنیاز است. ازآنجایی‌که مهم‌ترین مصالح مورداستفاده در ساخت سازه بتنی میلگرد و بتن هستند، بنابراین باید تا حد مطلوبی مقدار و قیمت آن‌ها را تخمین بزنید و نوسانات قیمتی را نیز در هنگام خرید آن‌ها لحاظ کنید. اینکه چه مقدار میلگرد باید خریداری شود به محاسبه دقیق بر اساس متراژ زمین و تعداد طبقات سازه موردنظر شما بستگی دارد. بنابراین، باید روش های محاسبه وزن میلگرد را بدانید. فکر می‌کنید چند روش برای حساب کردن وزن میلگرد وجود دارد؟ سریع ترین روش محاسبه وزن میلگرد کدام است؟
تا به اینجا با انواع روش های موجود برای محاسبه وزن میلگرد آشنا شدیم. حال این سؤال پیش می‌آید که در بین این روش‌ها، کدام‌یک سریع‌تر ما را به جواب می‌رساند؟ هر یک از روش‌های حساب کردن وزن میلگرد مزایا و معایب خود را داشته اما با فرض اینکه همگی آن‌ها در دسترس باشند، استفاده از جدول وزنی و جدول اشتال سریع ترین روش‌ها هستند. از بین جدول وزنی و جدول اشتال نیز، استفاده از جدول وزنی راحت‌تر و سریع‌تر است چون‌که به‌صورت مستقیم وزن شاخه 12 متری در آن مشخص شده است و شما تنها باید آن را در تعداد شاخه میلگرد ضرب کنید. این روش سریع و با تقریب بالایی بوده اما اگر به دنبال حساب کردن دقیق وزن میلگرد هستید، پیشنهاد ما استفاده از جدول اشتال است.
اهمیت حساب کردن دقیق وزن میلگرد
محاسبه وزن میلگرد از دو دیدگاه حائز اهمیت است. اول اینکه قبل از شروع ساخت باید مقدار مصالح ساختمانی که میلگرد اصلی‌ترین آن است، تخمین زده شوند. برای این منظور باید تناژ میلگرد موردنیاز برای ساختمان را با توجه به متراژ بنا، تعداد طبقات و تعداد ستون‌هایی که قرار است در ساخت اسکلت بتنی لحاظ شوند، محاسبه کنید.
مورد دوم، دانستن تناژ میلگرد هنگام خرید این محصول است. به دلیل اینکه وزن میلگرد به‌طور مستقیم قیمت آن را تعیین می‌کند، محاسبه دقیق مقدار میلگرد موردنیاز از هدر رفت سرمایه در صورت خرید در تناژ بالا و یا خوابیدن پروژه در صورت خرید در تناژ خیلی کم جلوگیری خواهد کرد. پس لازم است که به‌وسیله روش‌های موجود مقدار دقیق وزن میلگردهای مصرفی ساختمان را محاسبه نماییم. اما این روش‌ها کدام‌اند و چگونه می‌توان آن‌ها را به کار برد؟
روش های محاسبه وزن انواع میلگرد
روش‌های مختلفی برای محاسبه وزن میلگرد وجود دارد که هر یک با توجه به شرایط و میزان دقتی که به آن نیاز دارید قابل‌استفاده هستند. برخی از آن‌ها نیاز به اطلاعات فنی بیشتری داشته اما برخی دیگر سریع‌تر شما را به دنبال آنچه هستید می‌رسانند. روش‌های موجود برای محاسبه وزن انواع میلگرد شامل موارد زیر می‌شوند:
- جدول اشتال میلگرد
- جدول وزنی میلگرد
- فرمول محاسبه وزن میلگرد
- محاسبه‌گر آنلاین وزن میلگرد
جدول اشتال میلگرد
جدول اشتال مهم‌ترین و دقیق‌ترین مرجع برای محاسبه وزن انواع مقاطع فولادی است که شامل میلگرد هم می‌شود. این جدول بر اساس استاندارد DIN آلمان تدوین شده که سخت‌گیرانه‌ترین و دقیق‌ترین استاندارد در حوزه آهن‌آلات است. جدول اشتال میلگرد شامل اطلاعات دقیقی هم چون سایز و ابعاد، طول، گشتاورها و وزن میلـگرد است. این اطلاعات به‌صورت مجزا برای هر سایز میلگرد آورده شده‌اند و وزن واحد طول با علامت (Kg/m) در آن مشخص شده است.
برای یافتن وزن هر سایز دلخواه از میلگرد ابتدا باید سایز میلگرد موردنظر را در جدول پیدا کرده و در ردیف جلوی آن، وزن واحد طول را بیابید. سپس با ضرب کردن مقدار عددی وزن واحد طول در طول واقعی میلگرد که معمولاً 12 متر است، وزن هر شاخه میلگرد 12 متری محاسبه می‌شود. سپس باید تعداد شاخه موردنیاز از میلگرد را در این عدد به‌دست‌آمده ضرب کنید تا وزن کل میلگردهای مصرفی به دست آید.
به‌عنوان‌مثال، وزن 20 شاخه میلگرد 14 را با استفاده از جدول اشتال میلگرد محاسبه می‌کنیم. با پیدا کردن میلگرد 14 در جدول اشتال، به دو ستون بعد آن مراجعه می‌کنیم که عدد 1.21 در قسمت وزن واحد طول (Kg/m) نوشته شده است. میلگردهای موجود در بازار ایران 12 متری هستند پس وزن هر شاخه میلگرد سایز 14 و به طول 12 متر برابر 1.21*12 یا 14.52 کیلوگرم خواهد بود. حال وزن 20 شاخه از میلگرد 14 برابر 20*14.52 می‌شود که 290.4 کیلوگرم است.
جدول وزنی میلگرد
جدول وزن میلگرد حاوی اطلاعات کمتری نسبت به جدول اشتال بوده و همان‌طور که از نام آن پیداست تنها سایز و وزن میلگردها را در بر می‌گیرد. اما نکته قابل‌توجه در مورد جدول وزنی این است که جدول وزن میلگرد ممکن است بر اساس میلگردهای تولیدشده توسط کارخانه‌های گوناگون متفاوت باشد. چراکه کارخانه‌های تولیدکننده میلگرد بر اساس استانداردهای متفاوتی میلـگرد تولید می‌کنند و وزن آن‌ها مقداری با یکدیگر متفاوت است. تنها کارخانه ذوب آهن اصفهان میلگردهایی با وزن مطابق با وزن درج‌شده در جدول اشتال تولید می‌کند. بااین‌حال، استفاده از جدول وزن میلـگرد در مواقعی که به جدول اشتال دسترسی ندارید توصیه می‌شود.
استفاده از جدول وزن راحت‌تر از جدول اشتال نیز هست. برای محاسبه وزن میلـگرد توسط جدول وزنی باید سایز میلگرد موردنظر را در جدول پیدا کرده و در ستون مقابل آن، وزن شاخه 12 متری را بخوانید. سپس آن را در تعداد شاخه موردنیاز ضرب کنید تا وزن کل میلـگردهای مصرفی به دست آید. اعدادی که در جدول وزنی نوشته می‌شوند معمولاً به‌صورت رند شده هستند.
محاسبه گر آنلاین وزن میلگرد
محاسبه گر آنلاین جدیدترین روش برای محاسبه وزن انواع میلـگرد است. برای این منظور تنها کافی است تا سایز، طول و تعداد شاخه را در کادرهای مربوطه وارد کنید و پس از زدن دکمه محاسبه، وزن میلـگرد قابل‌رؤیت خواهد بود. البته در برخی سایت‌ها نیاز است تا چگالی میلـگرد نیز وارد شود و شما باید مقدار دقیق آن را بدانید تا در کادر مربوطه وارد کنید.
فرمول محاسبه وزن میلگرد
یکی دیگر از روش های محاسبه وزن میلگرد، استفاده از فرمول وزن است. این روش سخت‌ترین روش موجود برای حساب کردن وزن میلگرد محسوب می‌شود چراکه شما باید علاوه بر سایز و طول میلگرد، از چگالی آن هم اطلاع داشته باشید. هم‌چنین، به خاطر سپردن این فرمول شاید سخت باشد و تنها درصورتی‌که به جدول وزنی، جدول اشتال و یا محاسبه گر آنلاین دسترسی نداشتید، استفاده از آن توصیه می‌شود.
فرمول محاسبه وزن میلـگرد به شرح زیر است که در آن، وزن به کیلوگرم، طول شاخه به متر، قطر برحسب میلی‌متر و چگالی میلگرد نیز برحسب گرم بر سانتی‌متر مکعب در نظر گرفته می‌شود. برای راحتی کار، در نظر داشته باشید که چگالی میلگردهایی که در ایران تولید می‌شوند معمولاً برابر 7.86 گرم بر سانتی‌متر مکعب است.
تعداد شاخه × 1000 ÷ 7.86 × طول شاخه × 4 ÷ (قطر * قطر) × 3.14 = وزن میلگرد
کیلوگرم 189.54 = 10 × 1000 ÷ 7.86 × 12 × 4 ÷ (16*16) × 3.14
جمع‌بندی
روش های محاسبه وزن میلـگرد شامل استفاده از جدول اشتال، جدول وزنی، فرمول محاسبه وزن و محاسبه گر آنلاین می‌شوند. در بین این روش‌های موجود، استفاده از جدول وزنی و پس‌ازآن جدول اشتال سریع ترین روش‌ها برای به دست آوردن تناژ میلگرد موردنیاز هستند. این روش‌ها به اطلاعات کمتری نسبت به محاسبه گر آنلاین و فرمول وزن نیاز دارند و سایز میلگرد را مستقیماً به وزن آن مرتبط می‌سازند. تنها ضرب کردن وزن شاخه 12 متری در تعداد شاخه میلگرد را باید در انتها انجام دهید.