خاکبرداری یکی از اصول اولیه ساخت و ساز می باشد که به منظور آماده سازی محل پی ساختمان انجام می شود. خاکبرداری و گودبرداری ساختمان یکی از مهم ترین، پیچیده ترین و حساس ترین مراحل ساختمان سازی می باشد. عدم آشنایی با اصول و سهل انگاری در انجام آن می تواند مخاطرات زیادی به همراه داشته باشد.
- رسیدن به لایه ای مناسب از نظر ظرفیت باربری خاک
- محفوظ نگه داشتن پی ها از عوامل اقلیمی و پنهان کردن آنها در زیر خاک
- محفوظ نگه داشتن پی ها از سیل
- ایجاد فضای لازم به صورت زیرزمین در ساختمان
-
انواع روش های خاکبرداری
1. روش دستی
*مزایا: دقت در خاکبرداری، عدم وجود محدودیت در محل
*معایب: سرعت عمل کم در پروژه های بزرگ، هزینه زیاد
*ابزار: بیل، کلنگ، تیشه و چنگک،ماله
2. روش ماشینی
*مزایا: مقرون به صرفه بودن در پروژه های بزرگ، سرعت عمل بالا
*معایب: عدم دقت در برداشت
*ابزار: بیل مکانیکی، لودر، بولدوزور، بیل مکانیکی کششی،ترانچر چرخ دار، ترانچر زنجیری،دستگاه حفاری کانال(ترانچر)
3. روش انفجاری که این روش عموما در سنگ ها کارایی دارد
-
روش های تثبیت خاک (حفظ دیواره ی خاکبرداری)
- شمع کوبی
- صفحه گذاری و شمع کوبی
- صفحه گذاری و شمع کوبی با فواصل کمتر
- تثبیت خاک با روش یخبندان ( روش های پیشرفته با گاز ازت ، آب نمک و …)
- استفاده از مخلوط خاک و سیمان ، خاک و آهک
-
مصالح مورد استفاده در شمع کوبی و تیرگذاری
- تیرهای چوبی با مقطع دایره
- تیرهای چهارتراش چوبی
- لوله های فلزی در سایزهای 10سانتی متر به بالا
- نیم رخ های فولادی ( تیرآهن، ناودانی و…)
- ورقه های فولادی موجدار نیوسی یا شادولاین
- شمع های فلزی
- شمع های بتنی
- دیواره های بتنی
- گوه های چوبی و فلزی
-
نکات قابل توجه در زمان اجرا
- فاصله شمع ها از یکدیگر
- جنس شمع ها
- تکیه گاه یا نشیمنگاه شمع ها
- نحوه اتصال عناصر به یکدیگر
- شمع کوبی در کنار ساختمان های قدیمی
- مراحل خاکبرداری پس از شمع کوبی
- زاویه ریزش یا روانی خاک از 0 تا 90 درجه با توجه به جنس های متفاوت زمین
در صورتیکه خاکبرداری بیشتر از اندازه مورد نظر باشد می بایست تا رسیدن به سطح مورد نظر از بتن سبک یا مصالحی که مقاومت آن در حد خاک زیرین باشد استفاده کرد.
می بایست خاک ریزی حداقل 50سانتی متر با کانال پی ها فاصله داشته باشد تا در زمان آرماتور بندی و بتن ریزی، خاک داخل کانال ها ریخته نشود.