می‌دانیم که نور برای حیات موجودات زنده لازم است. بدون نور هیچ گیاهی رشد نکرده و به دنبال آن هیچ حیوانی نیز وجود نخواهد داشت. همچنین بدون نور( چه به صورت طبیعی و یا مصنوعی ) شکل و فرم و رنگ حس نمی‌شود. نور بسیار شگفت انگیز است و برای تجربه کردن محیط، شناخت رنگ، فضا و حجم از ضروریات است. نور به چشمان ما توان ديدن عطا مي‌كند، انگيزه سازي بزرگ و تجربه‌اي زندگي آفرين است كه هنرمندان و معماران آن را به عنوان عنصر اوليه كارهاي خود استفاده می‌کنند.
نورپردازی به عنوان یکی از بخش‌های جدایی‌ناپذیر معماری ؛در واقع، تعیین‌کننده‌ی زیبایی و کاربردی بودن محیط طراحی شده توسط معمار است.
بنابراین، به برنامه‌ریزی با دقت و مهارت‌های بسیار بالایی نیاز دارد.
فضا با نور تعریف می‌شود. لوکوربوزیه در این باره می‌گوید:
«معماری نوعی بازی استادانه، صحیح و باشکوه با حجم‌هایی است که توسط نور ظاهر می‌شوند. چشم‌های ما طوری ساخته شده که شکل‌ها را به‌وسیله‌ی نور ببیند.»
تکنیک‌های ساده‌ی طراحی می‌توانند کارآمدی ساختمان را افزایش داده و مکانی زیباتر، سالم‌تر و بهینه‌تر را ایجاد کنند.
نورپردازی با توجه به محیط صورت می گیرد. تعیین میزان نوری که هر اتاق و فضا نیاز دارد، بسته به فعالیت‌هایی است که قرار است در آن محل صورت بگیرد.
شما می توانید با توجه به اینکه کاربری آن مکان خصوصی است یا عمومی؛ سطح نور مورد نیاز را به صورت لیست تنظیم کنید.
مثال:
نور بیشتر؛ لابی، آشپزخانه، اداره، فروشگاه، کلاس درس
نور کمتر؛ اتاق خواب، اتاق تلویزیون، گاراژ، کمد، حمام
انواع منابع نور
- نورپردازی عمومی
- نورپردازی وظیفه‌ای
- نورپردازی تاکیدی
- فراتاب‌های دیواری
- نورپردازی ریلی
- فروتاب
نورپردازی چه کارهایی برای ما انجام می‌دهد؟
- تامین روشنایی مورد نیاز براى انجام فعالیت‌ها و عملكردها
- تامین حس آسایش و توجه به نیازهای روحی انسان
- کمک به جهت‌یابی برای یافتن مسیر
- جنبه های بهداشتی و سلامتی
- قابلیت درک فضا
- تامین امنیت، کمک به شناختن فضا
- برقراری ارتباط و انتقال اطلاعات
با توجه به اهمیت نور و این درخشانی (طبیعی و مصنوعی) در زندگی ما ، طراحی نورپردازی و استفاده صحیح از نور در میان معماران و نورپردازان جایگاه ویژه‌ای یافته است. برای رسیدن به یک راه حل روشنایی درست، لازم است پارامترهای مهم در این زمینه در نظر گرفته شود. در درجه نخست باید به ویژگی‌های کیفی نور دقت نمود.
پارامترهای تاثیر گذار شامل موارد زیر است:
- در اجرای نورپردازی از نور طبیعی استفاده می‌کنیم یا نور مصنوعی و یا ترکیبی از هر دو؟
- تاریکی موجب ایجاد تعادل، کنتراست، ظرافت، هیجان و ابهام می‌شود. سایه‌ها در اجرا اهمیت دارند.
- نور می‌تواند متمرکز و یا پخش باشد که با توجه به طرح طراحی شده زاویه پرتاب نور تعیین می‌شود.
- رنگ نور و CRI از عوامل مهم و موثر هستند.
- فاکتورهای درخشندگی و خیرگی باید در نظر گرفته شود.
معمار و نورپرداز باید با شناخت پارامترهای مهم طراحی و تكنیک‌های پیاده سازی آن، ویژگی‌های کیفی نور، فضا و تاریخچه ، کاربری آن و آنچه قرار است اتفاق بیافتد و هدف از نورپردازی، بهترین راه حل را با توجه به شرایط ارائه دهد.