برای قالب بندی تیر و سقف، تخته‌های چوبی باید روی لوله‌های داربست قرار بگیرند و بسته شوند. برای بستن تخته‌های چوبی ابتدا به وسیله یک میخ 8 سانتی‌متری گالوانیزه سوراخی در تخته ایجاد می‌کنند.
سپس سیم نجاری را از این سوراخ رد شده و به لوله داربست بسته می‌شود.
قالب‌ها قبل از بتن ریزی باید روغن‌کاری شوند. هدف از روغن‌کاری، جدا شدن راحت قالب‌ها بعد از گیرش بتن و جلوگیری از جذب شیره بتن توسط قالب است.
توصیه می‌شود جهت روغن‌کاری قالب‌ها از مواد رهاساز استفاده گردد، اما معمولا گازوئیل به کار برده می‌شود. روش دیگر این است که روی تخته‌ها مشما کشیده شود.
پس از آرماتوربندی تیر و سقف، قالب‌های کناری نصب می‌شوند. جهت نگه داشتن قالب‌های کناری تیر می‌توان از مهار دو قالب رو به روی هم به کمک سیم یا بستن به آرماتورهای طولی تیر یا پشت‌بند استفاده کرد.
دقت کنید سیم به داخل المان خم شوند، زیرا در غیر این صورت پس از بتن ریزی، این سیم بیرون مانده و زنگ می‌زند.
قالب بندی پاگرد و دال مورب پله نیز به همین ترتیب انجام می‌گردد.
در صورتی که سقف، تیرچه بلوک باشد، پس از این مرحله تیرچه‌ها نصب شده و به فاصله محور تا محور معمولا 50 سانتی‌متر بلوک‌ها یا یونولیت‌ها در فضای بین دو تیرچه نصب می‌شوند.
بدیهی است که بلوک‌ها نقش پرکننده دارند و تیرچه‌ها از پیش ساخته هستند و بتن پاشنه آن‌ها قبلا ریخته شده است. پس نیازی به اجرای قالب بندی زیر سقف تیرچه بلوک نیست و تنها اجرای تعدادی پایه اطمینان جهت تحمل بار کارگران، تجهیزات و بتن تازه کفایت می‌کند.
اما در دهانه‌های بلندتر از 4 متر جهت افزایش صلبیت سقف، اجرای کلاف میانی در جهت عمود بر تیرچه‌ها ضروری است. به همین دلیل باید بین بلوک‌ها به عرض 10 سانتی‌متر فاصله ایجاد کرد. برای نگه داشتن بتن کلاف میانی باید زیر آن قالب بسته شود.
آرماتوربندی تیر و سقف بتنی
جهت آرماتوربندی تیر و سقف از آرماتورهای زیر استفاده می‌شود:
- آرماتور طولی
- آرماتور عرضی (خاموت)
- آرماتور اتکا
- آرماتور ممان منفی
- آرماتور حرارتی
- آرماتورهایی جهت اجرای قلاب سقف، اتصال بالابر، وال پست و جان پناه
برای آرماتوربندی تیر و به صورت کلی سقف بتنی، آرماتورهای طولی تیرها، خاموت‌ها و همچنین آرماتورهای دال پله برش و خم زده می‌شوند.
دسته خاموت‌ها از آرماتورهای طولی رد شده و پس از بستن آرماتورهای طولی به آرماتورهای انتظار ستون، خاموت‌ها در فواصل تعیین شده قرار می‌گیرند.
در زمان آرماتوربندی، برای جلوگیری از روغنی شدن آرماتورها به وسیله چوب‌های چهارتراش بین آرماتورها و قالب کف فاصله ایجاد می‌کنند چرا که قالب کف روغن کاری شده است.
پس از تکمیل آرماتوربندی، زیر آرماتورهای تحتانی اسپیسرهای بتنی یا پلاستیکی قرار می‌دهند.
در مرحله آخر آرماتورهای حرارتی جهت کنترل ترک‌های ناشی از تنش‌های حرارتی و جمع شدگی به قطر 8 میلی‌متر و فواصل حدود 20 سانتی‌متر در دو جهت عمود بر هم روی سقف قرار داده می‌شوند.
همچنین آرماتورهای اتکا و ممان منفی تیرچه‌ها نصب می‌شوند. آرماتورهای ممان منفی با خم 90 درجه جهت جلوگیری از ترک و تحمل لنگر منفی تکیه‌گاه استفاده می‌شوند.
آرماتورهای اتکا میلگردهایی به شکل Z باز هستند که جهت اتصال مناسب تیر و تیرچه و همچنین جلوگیری از لغزیدن تیرچه از روی تیر، قرار داده می‌شوند.
در شکل زیر عکس آرماتوربندی سقف را مشاهده می‌کنید.
پس از تکمیل آرماتوربندی موارد زیر کنترل می‌شود:
- سایز، فاصله و خم آرماتورهای طولی و خاموت تیرها
- خیز منفی تیرچه در دهانه‌های بلند
- ررسی میزان کاور و آرماتورهای تقویتی تیرها
- اجرای خاموت در فصل مشترک تیر و ستون
- فواصل آرماتورهای حرارتی
- نصب اسپیسرها و تمیزکاری نهایی
در سقف‌های دال بتنی نیز ابتدا کل سقف مانند تیرها، شمع گذاری و قالب‌بندی می‌شود. سپس با توجه به نوع یک طرفه یا دو طرفه بودن آن، آرماتوربندی سقف انجام شده و بتن ریزی می‌شود.
- سقف‌های دال بتنی عبارتند از:سقف دال بتنی
- سقف یوبوت
- سقف کوبیاکس
- سقف بابل دک
- سقف وافل
- سقف پیش تنیده
به دلیل هزینه بیشتر این سیستم‌ها، معمولا در ساختمان‌‌های مسکونی با دهانه متعارف از سقف تیرچه بلوک استفاده شده و در سازه‌های تجاری با بارگذاری زیاد یا دهانه بلند از سیستم دال بتنی استفاده می‌شود.