«مقاومت بتن» (Concrete Strength)، توانایی بتن در تحمل بارگذاری‌های فشاری، کششی، خمشی، برشی و غیره است.
مقاومت بتن، به عنوان یکی از مهمترین ویژگی‌های بتن محسوب می‌شود. از آنجایی که مقاومت بتن، دید بسیار خوبی را از دیگر ویژگی‌ها فراهم می‌کند؛ معمولا به عنوان معیاری برای ارزیابی کیفیت بتن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بتن، ماده‌ای است که از ترکیب آب، سیمان و سنگدانه تشکیل می‌شود. این ماده دارای دو حالت تازه و سخت شده است. با گذر از حالت تازه به حالت سخت شده، رفتار بتن از پلاستیک به الاستیک تغییر می‌کند. در واقع طی واکنشی به نام هیدراتاسیون، آب به بخشی از بتن عمل‌آمده تبدیل می‌شود. به دلیل ماهیت این واکنش شیمیایی، مقاومت بتن به طور متناوب تغییر می‌کند و با گذشت زمان به ثبات می‌رسد. در واقع، اگر بتن در معرض عوامل مخرب قرار نگیرد، مقاومت آن با گذشت زمان افزایش می‌یابد.
اهمیت مقاومت بتن در چیست؟
بتن، یکی از پرکاربردترین مصالح ساختمانی است. کیفیت بتن مورد استفاده در سازه‌های مختلف، به خواص آن پس از مخلوط کردن (بتن تازه) و پس از اتمام فرآیند عمل آوری (بتن سخت شده) بستگی دارد. مقاومت، توانایی تحمل بتن در برابر بارگذاری‌های مختلف و معیاری برای رد یا تایید کیفیت بتن است. به همین دلیل، این ویژگی، نقش بسیار مهمی در طراحی و تحلیل پایداری سازه‌های مختلف آن دارد.
مقاومت مورد نیاز بتن چیست؟
مقاومت مورد نیاز بتن، ظرفیت باربری مورد نیاز برای ساخت یک سازه یا عضوهای بتنی است. مقاومت مورد نیاز معمولا مطابق با استانداردهای مربوطه و بر اساس نوع بارگذاری، میزان بارگذاری و سازه تحت بارگذاری تعیین می‌شود.
از استانداردهای ملی ایران برای تعیین مقاومت مورد نیاز بتن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مبحث نهم مقررات ملی ساختمان: طراحی و اجرای ساختمان‌های بتن آرمه
- مبحث ششم مقررات ملی ساختمان: بارهای وار بر ساختمان
- استاندارد ۲۸۰۰ ایران: طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله
استاندارد ACI 318 نیز یکی از پرکاربردترین استانداردهای بین‌المللی برای تعیین مقاومت مورد نیاز بتن است. به منظور درک بهتر مقاومت مورد نیاز برای سازه‌های بتنی مختلف، جدول زیر را در نظر بگیرید. توجه داشته باشید که این مقادیر به عنوان مثال در جدول آورده شده‌اند. شما می‌توانید مقاومت‌های مورد نیاز خود را بر اساس طرح‌ها و دستورالعمل‌های موجود انتخاب کنید.
| نوع یا محل سازه بتنی | مقاومت فشاری مورد نیاز |
| پرکننده سیمانی | کمتر از 14 مگاپاسکال |
| زیرزمین، پی، راهرو، حیاط و راه‌پله | بین 17 تا 24 مگاپاسکال |
| ورودی پارکینگ، گاراژ و لارده‌های کف | بین 20 تا 28 مگاپاسکال |
| تیر، لارده، ستون و دیوارهای تقویت شده | بین 20 تا 48 مگاپاسکال |
| بتن پیش ساخته و پیش تنیده | بین 28 تا 48 مگاپاسکال |
| (ستون‌های) ساختمان‌های بلند | بین 70 تا 100 مگاپاسکال |
مطابق استاندارد ACI 318، باید حداقل مقاومت فشاری 17 مگاپاسکال را سازه‌های بتنی در نظر گرفت؛ یعنی هیچ سازه بتنی نمی تواند مقاومتی کمتر از 17 مگاپاسکال داشته باشد. البته با توجه به کاربری سازه، ممکن است از مقادیر بالاتر در طراحی استفاده شود. دستیابی به مقاومت‌های بسیار بالا نیازمند دقت بیشتر در کنترل کیفیت ساخت و آزمایش بتن است. اعتبارسنجی مقاومت بتن با استفاده از آزمایش‌های مخصوص صورت می‌گیرد.