به مشکلات ظاهری یا ساختاری موثر بر عملکرد سازه‌های بتنی، عیب و نقص گفته می‌شود. عیب و نقص‌های بتن از مهم‌ترین عوامل موثر بر تخریب سازه‌های بتنی هستند. البته در اغلب موارد، این مشکلات به صورت جزئی بوده و عملکرد سازه را به طور مستقیم تحت تاثیر قرار نمی‌دهند. با این وجود، پیامدهای ناشی از آن‌ها می‌توانند در گذر زمان خطرساز باشند. به همین دلیل، هیچ یک از عیب و نقص‌های بتن نباید نادیده گرفته شود.
اهمیت شناخت عیب و نقص‌های بتن در چیست؟
اصلی‌ترین عامل در تخریب سازه‌های بتنی، ظرفیت باربری پایین و عملکرد نامناسب در برابر شرایط بارگذاری مختلف است. عیب و نقص‌های بتن، با ایجاد اختلال در عملکرد مورد انتظار (طراحی شده)، روند تخریب را تسریع می‌بخشند. از این رو، شناخت عوامل موثر بر ایجاد این مشکلات و روش‌های برطرف آن‌ها، زمینه را برای افزایش طول عمر و دوام سازه فراهم کرده و از صرف هزینه‌های جانی و مالی احتمالی جوگیری می‌کند.
عوامل موثر بر عیب و نقص بتن چه هستند؟
عوامل بسیار زیادی در ایجاد عیب و نقص سازه‌های بتنی تاثیرگذار هستند. به طور کلی، این عوامل به گروه‌های زیر تقسیم‌بندی می‌شوند:
- عیب و نقص‌های سازه‌ای ناشی از خطا در طراحی، معیارهای بارگذاری، بارگذاری اضافی و غیره
- عیب و نقص‌های سازه‌ای ناشی از اجرای نامناسب سازه و عضوهای آن
- آسیب‌های ناشی از آتش‌سوزی، سیل، زلزله، طوفان و غیره
- آسیب‌های ناشی از واکنش‌های شیمیایی
- آسیب‌های ناشی از شرایط محیطی (سازه‌های آبی)
- آسیب‌های ناشی از سایش مواد
- جابجایی و تغییر شکل بتن به دلیل خصوصیات فیزیکی (نظیر ضریب انبساط حرارتی بتن)
هر یک از موارد بالا می‌توانند باعث آسیب‌های جدی و تخریب سازه‌های بتنی شوند. از این‌رو، شناسایی این عیب و نقص‌ها در مراحل اولیه ساخت، امکان جلوگیری از پیامدهای ناگوار و هزینه‌های بیشتر را فراهم می‌کند.