عمل آوری یا اصطلاحا «کیورینگ» (Curing)، فرآیندی است که با کنترل رطوبت و دما در طی واکنش هیدارتاسیون، زمینه دستیابی به خواص مکانیکی مورد نظر برای بتن نهایی را فراهم می‌کند. این فرآیند، یکی از مهم‌ترین مراحل پس از بتن ریزی است که باید به خوبی تحت نظر قراربگیرد. به طور کلی، عمل آوری بر روی نفوذپذیری، ترک‌خوردگی، دوام و مقاومت نهایی بتن تاثیرگذار است. برخی از روش‌های عمل آوری عبارت هستند از:
- آبی
- پوشش مرطوب
- قالب‌بندی
- غشایی
- صفحه‌ای
- جذب گرما
- الکتریکی
- مادون قرمز
- طبیعی
روش‌های مرسوم عمل آوری را می‌توان به دو دسته اصلی روش‌های آب‌رسانی و عایقی تقسیم‌بندی کرد.
عمل آوری آب‌رسانی چیست؟
در روش آب‌رسانی، یک سطح آبی به طور مستقیم یا با استفاده از پوشش‌های مختلف بر روی بتن ایجاد می‌شود. تماس آب با بتن از خشک شدن آن و توقف واکنش هیدارتاسیون جلوگیری می‌کند. روش‌های آب‌رسانی نیازمند نظارت مستمر برای اطمینان از وجود رطوبت کافی بر روی سطح بتن هستند.
عمل آوری عایقی چیست؟
در روش عایقی، رطوبت با جلوگیری از تبخیر آب موجود در بتن حفظ می‌شود. استفاده از صفحات مخصوص، قالب‌ها و مواد شیمیایی غشایی را می‌توان به عنوان روش‌های عمل آوری عایقی در نظر گرفت.
انتخاب روش عمل آوری بتن چگونه انجام می‌شود؟
روش عمل آوری بتن بر اساس پارامترهایی نظیر نوع بتن، نسبت آب به سیمان و شرایط محیطی انتخاب می‌شود. مطابق مبحث نهم مقررات ملی ساختمان، ویرایش 1392، بند 9-7-7-2-4، انتخاب روش عمل‌آوری باید با در نظر گرفتن جدول زیر صورت گیرد.
| نوع بتن و نسبت آب به سیمان | شرایط محیطی معمولی و هوای گرم | شرایط محیطی هوای سرد |
| بتن معمولی با نسبت آب به سیمان 0.43 یا بیشتر | روش آب‌رسانی و روش عایقی | روش عایقی |
| بتن حاوی مواد افزودنی معدنی مانند دوده سیلیس، سرباره و متاکائولین، با نسبت آب به سیمان کمتر از 0.43 | روش آب‌رسانی | روش عایقی برای بتن با نسبت آب به سیمان 0.4 تا 0.43 مجاز است اما ساخت بتن با نسبت آب به سیمان 0.4 و کمتر مجاز نیست. |
مدت زمان عمل آوری چقدر است؟
مطابق مبحث نهم مقررات ملی ساختمان، ویرایش 1392، بند 9-7-7-2-4، حداقل زمان عمل آوری با توجه به نوع بتن، نسبت آب به سیمان و شرایط محیطی بین 6 تا 14 روز است. در صورت استفاده از بتن‌های ویژه، این زمان می‌تواند بر اساس مستندات و ارزیابی‌های آزمایشگاهی تغییر کند.