عدد اسلامپ (نشست عمودی)، معیاری برای ارزیابی روانی بتن بر حسب میلی‌متر یا اینچ است. هر عدد اسلامپ یک کاربری مخصوص دارد. در جدول زیر، عدد اسلامپ بر حسب کارایی و کاربرد مورد نظر مشخص شده است.
| سطح کارایی | اسلامپ (بر حسب میلی‌متر) | محل مورد استفاده |
| خیلی کم | 0-25 | جاده‌سازی و ساخت پیاده‌رو |
| کم | 25-50 | پی، تیر، دیوار، ستون و لاینیگ با تقویت‌کننده کم |
| متوسط | 50-100 | لارده، تیر، دیوار و ستون با تقویت‌کننده زیاد؛ بتن قابل پمپ |
| زیاد | 100-175 | بتن‌ریزی با ترمی (قیف و لوله) |
عوامل موثر بر اسلامپ بتن چه هستند؟
از عوامل موثر بر میزان اسلامپ بتن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نسبت آب به سیمان
- خواص مواد تشکیل‌دهنده: خواص شیمیایی، میزان درشتی، توزیع دانه‌بندی ذرات، رطوبت و دمای مواد سیمانی به همراه اندازه، بافت، دانه‌بندی، تمیزی و رطوبت سنگدانه‌ها (شن وماسه)
- افزودنی‌های شیمیایی: مقدار، نوع، ترکیب، واکنش، ترتیب اضافه کردن و اثرگذاری افزودنی‌های شیمیایی
- حفره‌های موجود: نسبت فضای خالی در مخلوط بتن
- روش و تجهیزات بچینگ، اختلاط و انتقال بتن
- دمای بتن
- شرایط آزمایش: نحوه نمونه‌برداری، روش اجرای سنجش اسلامپ و وضعیت تجهیزات آزمایش
- زمان: اختلاف زمانی بین اختلاط بتن و انجام آزمایش
استانداردهای سنجش اسلامپ بتن چیستند؟
نحوه اجرای سنجش اسلامپ بتن در استانداردها و دستورالعمل‌های مختلفی آورده شده است که معمولا اختلاف زیادی بین آن‌ها وجود ندارد. از بین این استانداردها و دستورالعمل‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
استاندارد آمریکا
در آمریکا از استانداردهای ASTM و دستورالعمل‌های AASHTO برای اجرای سنجش اسلامپ بتن استفاده می‌شود. در استانداردهای آمریکا صراحتا ذکر شده است که مخروط اسلامپ باید دارای ارتفاعی معادل 12 اینچ (حدود 30 سانتی‌متر)، قطر پایینی 8 اینچ (حدود 20 سانتی‌متر) و قطر بالایی 4 اینچ (حدود 10 سانتی‌متر) باشد. به علاوه، طبق استاندارد ASTM، مرحله بالا کشیدن مخروط باید به صورت عمودی و بدون هیچ چرخش دایره‌ای صورت گیرد. سنجش اسلامپ بتن با عنوان «روش استاندارد آزمایش اسلامپ بتن سیمانی آب‌بند» (Standard Test Method for Slump of Hydraulic-Cement Concrete) و با کدهای «ASTM C 143» و «AASHTO T 119» شناخته می‌شود.
استاندارد انگلیس و اروپا
استانداردهای اجرای سنجش اسلامپ بتن در انگلیس، ارتفاع 300 میلی‌متر، قطر پایینی 200 میلی‌متر و قطر بالایی 100 میلی‌متر را برای ابعاد مخروط اسلامپ استاندارد در نظر می‌گیرند. در استانداردهای انگلیس، الزامی به بالا کشیدن عمودی مخروط از روی بتن (موجود در استاندارد آمریکا) وجود ندارد. سنجش اسلامپ بتن در استانداردهای انگلیس با کد «BS 1881-102» و در استاندارد اروپایی با کد «BS EN 12350-2» مشخص شده است.
استاندارد ایران
در ایران از استاندارد «بتن تازه- قسمت دوم: تعیین روانی به روش اسلامپ – روش آزمون» برای سنجش اسلامپ بتن استفاده می‌شود. ابعاد پیشنهادی مخروط اسلامپ در این استاندارد مشابه استاندارد اروپا است (با تلرانس 2 میلی‌متر). از طرف دیگر، استاندارد ایران نیز مشابه استاندارد آمریکا پیشنهاد می‌کند که قالب به صورت یکنواخت و بدون هیچ حرکت جانبی (در مدت 5 تا 10 ثانیه) از روی بتن به سمت بالا کشیده شود. سنجش اسلامپ بتن در استاندارد ایران با کد «ISIRI 3203-2» مشخص شده است.