طرح اختلاط، میزان سیمان، ذرات درشت، ذرات ریز و آب مورد استفاده را نسبت به یکدیگر مشخص می‌کند. از آنجایی خصوصیات اجزا مختلف با یکدیگر متفاوت است، رسیدن به یک طرح اختلاط ایده‌آل کار آسانی نخواهد بود. طرح اختلاط می‌تواند با توجه به مقاومت و دوام مورد نیاز تغییر کند. بر اساس میزان مقاومت مورد نیاز، مخلوط بتن را می‌توان به دو نوع با عملکرد معمولی (مقاومت بین 20 تا 40 مگاپاسکال) و عملکرد بالا (مقاومت بالای 40 مگاپاسکال) تقسیم‌بندی کرد. عواملی نظیر دانه‌بندی مواد، نوع سیمان، نوع آب، نسبت آب به سیمان، کارایی و دوام از پارامترهای موثر بر روی طرح اختلاط هستند.
طرح اختلاط معمولا به شکل یک آرایه سه مولفه‌ای متشکل از اعداد و به صورت ماسه:شن:سیمان نمایش داده می شود. به عنوان مثال، طرح اختلاط 1:2:4 یعنی به ازای هر واحد سیمان، 2 واحد شن و 4 واحد ماسه به مخلوط اضافه شده است. علاوه بر این، نسبت آب به سیمان نیز اهمیت بسیار بالایی در طرح اختلاط و تاثیر بسزایی در مقاومت، دوام و کارایی بتن دارد. به عنوان مثال، کاهش نسبت آب به سیمان می‌تواند مقاومت و دوام را افزایش و کارایی را کاهش می‌دهد. در بتن معمولی که بیشتر در پیاده‌روها مورد استفاده قرار می‌گیرد، طرح اختلاط 1:2:4 و نسبت آب به سیمان 0.6 تا 0.7 است.
استفاه از افزودنی ها در بتن چه مزایایی دارد؟
مزایای استفاده از افزودنی‌های مختلف در بتن را می‌توان به صورت زیر خلاصه کرد:
- کاهش هزینه‌ها
- صرفه‌جویی در مصرف انرژی
- بهبود کارایی
- کاهش واکنش بین مواد قلیایی و سنگدانه‌ها
- افزایش مقاومت
- کاهش آب مورد نیاز
- کاهش دمای هیدراتاسیون
- کاهش جمع شدگی حرارتی
- سهولت تحکیم