سیستم تیر و دال

در بررسی انواع سقف بتنی در این مقاله ابتدا به دال بتنی پرداخته و تمام انواع آن را بررسی کردیم. همانطور که در ابتدا گفتیم انواع سقف بتنی به دو دسته دال بتنی و سیستم تیر و دال تقسیم می‌شوند. در این بخش انواع سیستم تیر و دال را بررسی می‌کنیم.

در این سیستم تیرهایی در دو یا چهار طرف دال قرار دارند که بار را از سقف به ستون منتقل می‌کنند. تیر و دال‌ها می‌توانند در یک یا دو راستا قرار بگیرند که این موضوع بستگی به ابعاد و نحوه قرارگیری تکیه گاه‌ها دارد.

 

سیستم تیر-دال دو حالت دارد که عبارتند از:

1) سیستم تیر-دال دو طرفه:

زمانی که پشتیبانی از یک دال به واسطه تکیه گاه‌هایی در چهار ضلع آن تأمین شود و نسبت دهانه بزرگتر به دهانه کوچکتر آن کمتر از دو باشد، انتقال بارها در هر دو راستا اتفاق می‌افتد و فرض می‌شود که دال دو طرفه است.

در دال های دو طرفه آرماتورها هم در راستای دهانه بزرگتر و هم در راستای دهانه کوچکتر نیاز هستند. لذا برای دال های دو طرفه از مش‌های مربعی استفاده می‌شود.

 

 

 

 

2) سیستم تیر-دال یک طرفه:

در سیستم تیر-دال یک طرفه در دو طرف دال، تیر وجود دارد و بارها از یک راستا منتقل می‌شوند. به طور کلی در صورتی که نسبت طول به عرض دال بیش از 2 باشد، می‌توان آن را یک طرفه در نظر گرفت.

 

 

 

 

در دال‌های یک طرفه آرماتورها تنها در راستای دهانه کوچکتر مورد نیاز هستند. اما در جهت عرضی نیز به دلیل کنترل تنش‌های حرارتی و جلوگیری از ترک در دال، حداقل آرماتور اجرا می‌شود.

 

 

 

 

سیستم تیرچه بلوک از این نوع است زیرا در آن بارهای وارد به کمک تیرچه‌ها در یک راستا به تیرهای ابتدایی و انتهایی منتقل می‌شوند.

یکی از انواع سقف دال بتنی با سیستم تیر-دال یک طرفه، سقف تیرچه بلوک است که در ادامه بیشتر بررسی می‌کنیم.

 

تیرچه بلوک

در بررسی انواع سقف بتنی به سقف تیرچه بلوک می‌رسیم. سقف تیرچه بلوک به علت سرعت اجرای بالا و هزینه نسبتا پایین، انتخاب بسیاری از سازندگان در پروژه‎‌های مختلف است. منظور از تیرچه همان تیر فرعی است و عملکرد آن به این صورت است که بتن زیر تار خنثی به کشش می‌افتد و از آنجایی که بتن دارای مقاومت کششی بسیار کمی است فقط باعث می‌شود تا وزن دال زیاد شود. لذا با قرار دادن بلوک‌ها بین تیرهای فرعی که نقش قالب پرکننده را ایفا می‌کنند، بتن این بخش‌ها را حذف می‌کنیم.

 

 

 

 

وزن بلوک‌ها و بتن پیش از گیرش آن به کمک پایه‌های موقت تحمل شده و پس از گیرش نیز از طریق تیرچه‌های بتنی به تیرهای اصلی سازه منتقل می‌گردد.

تیرچه المانی است که بار وارد شده به سقف را به تیرهای اصلی منتقل می‌کند. تیرچه در واقع یه عضو پیش ساخته است و از بتن و فولاد ساخته می‌شود. اما بارگذاری تیرچه‌ها چگونه است؟ در جواب به این سوال باید اشاره کنیم که بارگذاری تیرچه‌ها در دو مرحله انجام می‌شود:

مرحله اول) در ابتدا و هنگام حمل و نقل، تیرچه فقط بار ناشی از وزن خود را تحمل می‌کند و در زمان اجرا نیز وزن مرده سقف یعنی وزن تیرچه، بلوک، بتن درجا و همچنین وزن افراد و تجهیزات بتن ریزی را که در حد فاصل شمع بندی‌ها هستند تحمل خواهد کرد.

 

 

 

 

مرحله دوم) در مرحله بعد و پس از گیرش بتن پوششی که روی بلوک‌ها اجرا شده و همینطور جمع آوری شمع‌ها، تیرچه نیرو را همانند یک عضو خمشی سقف تحمل می‌کند.