قطعا تا به حال سقف طاق ضربی را بارها دیدهاید! آیا تا به حال در مورد اجرای آن برایتان سوالی پیش آمده؟! سقف طاق ضربی یکی از سقفهای رایج اسکلت های فولادی در قدیم بوده است. امروزه نیز به دلیل سهولت اجرا برای پروژههای کوچک کاربرد دارد و هر مهندس عمران و معماری باید با جزئیات اجرایی آن آشنا باشد.
سقف طاق ضربی یکی از قدیمیترین و در برخی بناهای فرهنگی یکی از زیباترین سقفهایی است که به کار برده میشود.
در اجرای بناهای تاریخی معمولا طاق بیشتری داشته و فاصله دهانهها بیشتر است اما در اسکلتهای فولادی رایج، معمولا بین تیرهایی با دهانه 70 سانتی متر تا یک متر اجرا میشود.
سقف طاق ضربی اجرا شده در اسکلتهای فولادی برای پوشاندن تراز کف طبقات و در بناهای تاریخی و فرهنگی بیشتر جنبه زیبایی و معماری دارد. این در حالی است که عملکرد سقف در هر دو یکسان است.
سقف طاق ضربی به دلیل وجود قوسی که به آن طاق میگوییم توانایی تحمل بارهای قائم وارد بر خود را دارد اما در تحمل بارهای جانبی خیلی کارآمد نیست.
این سیستم در دهههای گذشته، در بین معماران ایرانی بسیار پرطرفدار بوده و در صنعت ساخت و ساز بسیار استفاده میشده است.
به طور مثال سقفهای طاق ضربیای با دهانههای بزرگتر از 6 متر نیز در یزد ساخته شده است. نمونه دیگر این سقف را میتوانید در معماری زیبای طاق کسری مشاهده کنید.
اما امروزه به علت عملکرد ضعیف آن و همینطور ایمن نبودنشان، از سقفهای دیگر مختص اسکلتهای فولادی نظیر کرومیت، عرشه فولادی یا مرکب (کامپوزیت) استفاده میشود.
چرا باید سقف طاق ضربی را بشناسیم؟
اگر شما از مهندسینی هستید که در اجرا یا طراحی سقفها فعالیت دارید، شناخت عملکرد این سقف در کنار اطلاع از معایب و مزایای آن سبب میشود در برخورد با آن عملکرد بهتری داشته باشید.
این برخورد میتواند برای اجرا در سازههای فولادی جدید یا مقاوم سازی بناهای قدیمی باشد.
به طور مثال خیلی از سازندگان، سقف خرپشته را که بعد از اجرای بام صورت گرفته طاق ضربی اجرا میکنند. چرا که برای یک سطح کم سهولت و سرعت اجرای بالاتری دارد و ارزانتر است.
البته در بعضی از شهرها هنوز به عنوان یک سقف رایج در اسکلتهای فولادی استفاده میشود.