سازه نگهبان شمع درجا یا شمع کوبی چیست؟

اجرای «شمع درجا» (Bored Pile یا Replacement Pile)، از روش‌های متداول برای پایدارسازی گود و ساخت فونداسیون ساختمان‌ها است. این روش، معمولا برای پایدارسازی خاک‌های چسبنده با شمع‌های اصطکاکی و اجرای فونداسیون در نزدیکی ساختمان‌های دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد. شمع‌های مورد استفاده برای اجرای سازه‌های نگهبان می‌توانند از جنس فولاد، بتن یا چوب باشند.

استفاده از شمع درجا در نواحی شهری (حساس به لرزش)، ساختمان‌هایی با محدودیت ارتفاع سقف، محل‌هایی با احتمال بالاآمدگی پایین و گودبرداری با ارتفاع متغیر کاربرد دارد. در روش شمع‌کوبی، بارهای سازه توسط شمع‌های ثابت به لایه‌های مقاوم زمین انتقال داده می‌شوند. این المان‌ها، فشار جانبی خاک را مانند تیر یکسرگیردار تحمل می‌کنند.

اجرای سازه نگهبان به روش شمع کوبی چگونه انجام می‌شود؟

شمع‌کوبی با استفاده از روش‌های درجا یا به صورت پیش ساخته اجرا می‌شود. اجرای شمع‌های درجا، با حفاری زمین و خارج کردن خاک/سنگ برای جانمایی شمع‌ها یا قرار دادن قفسه آرماتور و بتن‌ریزی صورت می‌گیرد. ارتفاع حفاری برابر عمق گود به علاوه طول گیرداری است. طول گیرداری انتهای شمع معمولا حدود 0.3 عمق گود در نظر گرفته می‌شود. پس از تکمیل شمع کوبی، عملیات گودبرداری شروع خواهد شد. در صورت نیاز باید شمع‌ها را در امتداد دیواره گود مهار کرد.

مزایای شمع کوبی چه هستند؟

از مزیت‌های شمع‌کوبی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

سرعت اجرای بالا
دست و پا گیر نبودن عملیات‌ها
هزینه پایین در حجم بالا
امکان استفاده به عنوان سازه نگهبان دائم
امکان استفاده به عنوان سازه نگهبان موقت و استفاده مجدد برای پروژه‌های دیگر
گزینه مناسب برای حداکثر عمق ۵ متر

معایب شمع کوبی چه هستند؟

محدودیت‌های اصلی شمع‌کوبی عبارت هستند از:

افزایش تعداد و مقطع شمع مورد نیاز در عمق‌های بیشتر
عدم امکان استفاده از شمع‌های پیش ساخته در پروژه‌های شهری

سازه نگهبان سپر گونه چیست؟

سازه‌های نگهبان سپرگونه، مجموعه‌ای از سپرها، شمع‌های ردیفی و غیره هستند که به دو صورت مهاری و غیر مهاری برای پایداری گود یا خاکریز استفاده می‌شوند. اجرای مهارهای سازه نگهبان سپرگونه در پشت یا جلوی دیوار صورت می‌گیرد. میزان پایداری خاک در این نوع سازه نگهبان به عمق مدفون، مقاومت خمشی و وجود/عدم وجود المان‌های مهاری بستگی دارد. از روش‌های اجرای سازه‌های نگهبان سپرگونه می‌توان به شمع‌کوبی، سپرکوبی و مهار متقابل اشاره کرد.