«دال قوسی» (Arched Slab)، نوعی دال بتنی است که در شکل‌های انحنادار ساخته می‌شود. این نوع دال، در ساخت پل، تونل و ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد. دال قوسی، برای توزیع یکنواخت بارهای محوری و تحمل بارهای ناشی از باد بسیار مناسب است. در گذشته دال‌های قوسی با استفاده از سنگ و آجر ساخته می‌شدند. با پیشرفت تکنولوژی در حوزه ساخت سازه‌های بتن آرمه، استفاده از دال بتنی قوسی رواج بیشتری یافت.
دال‌های قوسی مورد استفاده در تونل‌سازی با عنوان «سگمنت» (Segment) شناخته می‌شوند. این دال‌ها تقریبا در تمام تونل‌های شهری مورد استفاده قرار می‌گیرند.
از مزایای اصلی دال قوسی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مقاومت بسیار بالا در برابر فشار
- توزیع یکنواخت بار
- امکان اجرای دهانه بسیار بلند
- طول عمر بالا
معایب اصلی دال‌های قوسی عبارت هستند از:
- زمان‌بر بودن ساخت
- نیاز به تجهیزات خاص و نیروی کار ماهر
- نیاز به نگهداری
دال طره ای چیست و چه کاربردی دارد؟
«دال طره‌ای» (Cantilever Slab) یا «دال پیش آمده» (Projected Slab)، نوعی دال بتنی با پیکربندی مشابه تیر یکسرگیردار است. این نوع دال معمولا در ساختمان‌های مسکونی، هتل‌ها، دانشگاه‌ها و ساختمان‌های تجاری برای افزایش محیط مورد استفاده قرار می‌گیرند. بالکن، یکی از انواع شناخته‌شده دال‌های طره‌ای است. از آنجایی که احتمال رخ دادن خمش در دال طره‌ای بیشتر است، در بخش بیرون زده آن از میلگردهای اصلی استفاده می‌شود. میلگردهای کمکی نیز در طول دال برای تقویت مقاومت، مورد استفاده قرار می‌گیرند. مقدار بیرون‌زدگی دال طره‌ای باید به گونه‌ای باشد که نسبت طول دهانه آزاد به ضخامت آن از عدد 7 عبور نکند.
مزایای اصلی این نوع دال بتنی عبارت هستند از:
- افزایش مساحت ساختمان
- عدم نیاز به نگهداری در طرف مقابل
- ساخت آسان
از مهم‌ترین معایب دال بتنی طره‌ای می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- هزینه بالا به دلیل نیاز به مقطع ضخیم و سنگین
- افزایش احتمال خمش
- در نظر گرفتن نیروی بلندشدگی یا اصطلاحا «آپلیفت» (Uplift) در تکیه‌گاه ثابت دال