زاویه حامل یا «بیرینگ» (Bearing)، زاویه افقی بین دو امتداد است. این زاویه معمولا با در نظر گرفتن جهت شمال یا جنوب به عنوان امتداد مبنا و در دو جهت ساعتگرد و پادساعتگرد اندازهگیری میشود. محدوده اندازهگیری بیرینگ، بین امتداد شمال یا جنوب تا امتداد غرب یا شرق است. به عبارت دیگر، این زاویه از ۰ تا ۹۰ درجه تغییر میکند. انواع بیرینگ نیز مانند انواع آزیموت، به امتداد مبنا یا نصفالنهار مرجع بستگی دارد.
بیرینگ چگونه بیان می شود ؟
بیان بیرنگ با استفاده از سه مؤلفه انجام میشود. مؤلفه اول، معرف نیمدایره شمالی/جنوبی (N برای شمال یا S برای جنوب) است. مؤلفه دوم، اندازه زاویه بیرینگ (۰ تا ۹۰ درجه) را نمایش میدهد. مؤلفه سوم، نیمدایره شرقی/غربی (E برای شرق و W برای غرب) را مشخص میکند. به عنوان مثال، N۶۰E، بیانگر بیرینگ امتدادی است که در ربع اول (ربع شمال شرقی) قرار داشته و نسبت به شمال، ۶۰ درجه در جهت ساعتگرد زاویه دارد.
تفاوت آزیموت و بیرینگ در چیست ؟
بیرینگ و آزیموت، شباهتهای زیادی به یکدیگر دارند. با این وجود، این دو زاویه، دارای تفاوتهایی هستند که در جدول زیر به آنها پرداختهایم.
معیار مقایسه | آزیموت | بیرینگ |
بازه اندازهگیری | ۰ تا ۳۶۰ درجه (دایره کامل) | ۰ تا ۹۰ درجه (ربع دایره) |
نحوه نمایش | نمایش با یک عدد | نمایش با دو حرف و یک عدد |
جهت اندازهگیری | ساعتگرد | ساعتگرد یا پادساعتگرد |
تعداد اندازهگیری | اندازهگیری یک مجموعه زاویه نسبت شمال یا جنوب | اندازهگیری چند زاویه نسبت شمال یا جنوب در یک مرحله برداشت |
فرمول محاسبه بیرینگ با استفاده از آزیموت چیست ؟
در صورت مشخص بودن اندازه آزیموت و ربعی که امتداد مورد نظر در آن قرار دارد، امکان محاسبه مؤلفه عددی بیرینگ فراهم میشود. جدول زیر، فرمولهای تبدیل آزیموت به بیرینگ را نمایش میدهد.
ربع | مؤلفه حرفی | مؤلفه عددی |
ربع اول | NE | آزیموت = بیرینگ |
ربع دوم | SE | آزیموت – °۱۸۰ = بیرینگ |
ربع سوم | SW | ۱۸۰° – آزیموت = بیرینگ |
ربع چهارم | NW | آزیموت – °۳۶۰ = بیرینگ |
مثال: محاسبه بیرینگ از روی آزیموت
بیرینگ آزیموتهای زیر را بنویسید.
- ۶۴ درجه
- ۱۲۲ درجه
- ۲۴۱ درجه
- ۳۳۵ درجه
به منظور تعیین بیرینگ، ابتدا باید محل قرارگیری زاویهها را مشخص کنیم:
- ۶۴ درجه: ربع اول
- ۱۲۲ درجه: ربع دوم
- ۲۴۱ درجه: ربع سوم
- ۳۳۵ درجه: ربع چهارم
مطابق با فرمول تبدیل آزیموت به بیرینگ، اگر آزیموت در ربع اول قرار داشته باشد، مقدار آن را بدون تغییر در بین حروف NE قرار میدهیم. بنابراین بیرینگ معادل آزیموت ۶۴ درجه برابر است با:
N۶۴E
در صورت قرارگیری آزیموت در ربع دوم، مقدار آن را از ۱۸۰ کم میکنیم و عدد به دست آمده را بین حروف SE قرار میدهیم. به این ترتیب، بیرینگ معادل آزیموت ۱۲۲ درجه برابر میشود با:
S(۱۸۰–۱۲۲)E
S۵۸E
اگر آزیموت در ربع سوم قرار داشته باشد، ۱۸۰ را از آن کم میکنیم و عدد به دست آمده را بین حروف SW قرار میدهیم. از اینرو، بیرینگ معادل آزیموت ۲۴۱ درجه عبارت است از:
S(۲۴۱-۱۸۰)W
S۶۱W
در صورت قرارگیری آزیموت در ربع چهارم، مقدار آن را از ۳۶۰ درجه کم میکنیم و عدد به دست آمده را بین حروف NW قرار میدهیم. در نتیجه، بیرینگ معادل آزیموت ۳۳۵ درجه به صورت زیر نوشته میشود:
N(۳۶۰-۳۳۵)W
N۲۵W
جدول زیر، آزیموت و بیرینگ چهار زاویه مورد سوال را در کنار یکدیگر نمایش میدهد.
آزیموت | بیرینگ |
۶۴° | N۶۴E |
۱۲۲° | S۵۸E |
۲۴۱° | S۶۱W |
۳۳۵° | N۲۵W |
مقدار عددی بیرینگ، همواره بین ۰ تا ۹۰ درجه قرار میگیرد.