کرسی چینی چیست؟

کرسی چینی ایجاد سطح صاف و محکم و با ارتفاع مورد نظر به وسیله ی چندین ردیف آجر است، که موجب اختلاف ارتفاع بین سطح داخل و خارج ساختمان می‌شود و دیواری که سبب این اختلاف ارتفاع می شود، کرسی نام دارد.

دیوار کرسی چینی، دیواری است که بین دیوار باربر و پی قرار می‌گیرد. این اختلاف ارتفاع باعث می‌شود تا نیاز به عایق احساس شود.

کرسی چینی را می‌توان هم در سازه‌های با اسکلت بنایی و هم در سازه‌های با اسکلت بتنی یا فلزی مشاهده نمود. اما نقش مهم کرسی، دامنه کاربرد و همچنین جزئیات اجرایی دقیق‌تر آن در سازه‌های با اسکلت بنایی، نام کرسی چینی را به اسکلت بنایی گره‌زده است.

نقش عمده کرسی چینی، تأمین سطح اتکای بیشتر برای دیوار و یکپارچگی بیشتر آن با شالوده می‌شود. این فرآیند همچنین به منظورتأمین ارتفاع لازم تا تراز کف سازی انجام می‌شود.  عموماً انسان‌ها از نظر ذاتی علاقه زیادی دارند تا در یک اختلاف سطح مشخصی نسبت به زمین قرار بگیرند. کافی است فقط به خانه‌های حیاط دار قدیمی ایرانی نگاه کنید، تراس بنا با تعداد چند پله، در سطحی بالاتر از زمین قرار دارد، به این صورت افراد می‌توانستند احساس امنیت و تسلط بیشتری نسبت به قلمرو خود داشته باشند.

از مواردی که احتیاج به چیدن کرسی دارد، چیدن دیوارهای زیر زمین است. دقت کنید بستر زیر دیوار باید اولا مسطح و محکم باشد و ثانیا در معرض رطوبت نباشد. مثلا در زیرزمین تعدادی از دیوارها ممکن است بر روی فواصل خالی نوارهای پی قرار بگیرند که این فواصل یا خالی هستند که در این صورت باچیدن کرسی زیر دیوار سطح کار را بالا می اورید و به ارتفاع مورد نظر می رسانید.

• ابزار و وسایل لازم جهت کرسی چینی

استفاده از ابزار و وسایل مورد نیاز متناسب با کار، موجب پیشرفت در روند آن و تسریع در انجام کار می‌شود. بنابراین برای انجام کرسی چینی به برخی از ابزار‌های ساده بنایی نظیر تیشه، ریسمان کار، ماله، شمشه‌ آهنى، شیلنگ تراز، متر، تراز، کمچه، استامبولى و نیز سایر ابزار‌های معمولی مثل بیل، فرغون و سایر موارد نیاز داریم. لذا تهیه و استفاده از این ابزار‌ها برای شروع کار ضروری می‌باشند.

• مصالح مورد نیاز برای کرسی چینی

به مصالح مختلفی بنابر نوع دیوار نیاز داریم،  از جمله این مصالح می‌توان به، ماسه و سیمان، ملات باتارد (ماسه، سیمان، آهک، آب)، آجر و سنگ، ملات ماسه و آهک اشاره کرد.

در مناطقی که سنگ به وفور یافت می‌شود، به خصوص مناطق کوهستانی، از سنگ‌های لاشه و ملات ماسه و سیمان یا باتارد (ماسه، سیمان، آهک، آب)، برای اجرای کرسی چینی استفاده می‌شود و باید دقت کرد که از سنگ‌های باکیفیت و مرغوبی در این کار استفاده شود.

چگونگی ساخت ترکیبات ملات‌ها، یکی از نکات مهمی است که باید در اجرای کرسی چینی مورد توجه قرار گیرند و مطابق با دستورات زیر انجام می‌گردند:

1. ملات باتارد با نسبت حجمى ۱ به ۱ به ۶ (۱ بخش سیمان، ۱ بخش آهک، ۶ بخش ماسه)
2. ملات ماسه و سیمان با نسبت حجمى ۱ به ۳ (۱ قسمت سیمان، ۳ قسمت ماسه)
3. ملات ماسه و آهک با نسبت حجمى ۲ به ۵ (۲ بخش آهک و ۵ بخش ماسه)

برای ساختمان‌سازی در مناطقی که دارای خاک نرم با مقاومت کمتر هستند، تنش‌های وارد بر خاک را باید تا حد تنش قابل‌تحمل خاک تقلیل داد. بدیهی است که برای تحقق این امر افزایش سطح تماس فونداسیون با خاک مرسوم‌ترین روش می‌باشد.

فرض بر آن است که بارهای وارده از طرف دیوار، با زاویه ۴۵ درجه به فونداسیون منتقل می‌شوند و در عمق آن پیشروی می‌کنند. نتیجه این امر آن است که برای کاهش تنش‌های وارد بر خاک افزایش سطح تماس فونداسیون با خاک به‌تنهایی کافی نیست؛ چراکه ممکن است به دلیل تمرکز بار دیوار در بخش‌هایی از فونداسیون، بار از طرف دیوار به تمام سطح فونداسیون منتقل نگردد و متعاقباً تمام سطح فونداسیون با خاک درگیر نشود. برای حل این مشکل می‌توان علاوه بر عرض فونداسیون، عمق آن را نیز افزایش داد؛ اما ازآنجایی‌که این افزایش عمق هزینه‌های زیادی به پروژه تحمیل می‌کند، عاقلانه‌تر آن است که سطح تماس دیوار با فونداسیون افزایش پیدا کند.

اما آیا افزایش سطح مقطع دیوار در تمام طول و ارتفاع آن کار توجیه‌پذیری است؟ اینجاست که پای کرسی به وسط می‌آید و با اجرای پلکانی، علاوه بر افزایش سطح انتقال بار به فونداسیون ازنظر اقتصادی نیز توجیه می‌گردد.

معمولاً ساختمان‌ها به‌گونه‌ای ساخته می‌شوند که تراز کف ساختمان از تراز معابر مجاور کمی بالاتر باشد، برای دستیابی به این هدف از کرسی چینی استفاده می‌شود.

اکنون می‌توان پرسید که علل اختلاف تراز اولیه زمین با معبر در چیست و اساساٌ چرا باید تراز کف ساختمان را به بالای تراز معبر رساند؟
از علل به وجود آمدن اختلاف تراز بین زمین و معبر می‌توان موارد زیر را برشمرد:

1.  پستی و بلندی طبیعی زمین‌های منطقه.
2.  زمین ساختگاه شیب‌دار باشد و برای دستیابی به تراز یکنواخت ملزم به خاک‌برداری باشیم.

که با توجه به تجربه ساخت‌وساز در منطقه و یا بر اثر فعالیت‌های انسانی پیشین و انتقال خاک یا نخاله‌های ساختمانی از محل ثانویه به محل پروژه ممکن است که خاک زمین ساختگاه دست‌ریز یا نرم ‌باشد، در این صورت برای رسیدن به زمین سفت و بکر نیازمند به خاک‌برداری هستیم.

• بررسی دیتیل کرسی چینی

• علت اجرای ایزولاسیون (ایزوگام کرسی چینی)

زمانی که عملیات ایزولاسیون در مورد کرسی چینی به کار رود به معنای عایق‌بندی رطوبتی سطح فوقانی کرسی (تراز شروع دیوار اصلی) است. از آنجایی که بخش عمده ی ارتفاع کرسی چینی پایین‌تر از معابر مجاور و در تماس مستقیم با خاک و یا سایر مصالح پرکننده است و همچنین به خاطر خاصیت موئینگی مصالح مصرفی در کرسی چینی نظیر آجر و ملات، برای جلوگیری از نفوذ رطوبت به اسکلت اصلی سازه که باعث خرابی فضای داخلی ساختمان و همچنین مرطوب شدن کف ساختمان می‌شود، سطح روی کرسی چینی را ایزوله می‌کنند.

در سال های نه‌چندان دور برای ایزولاسیون سطح کرسی استفاده از قیرگونی چندلایه فراگیری بیشتری داشت؛ اما در سال‌های اخیر این عمل به کمک ایزوگام که بافتی همگن‌تر و مطمئن‌تر و همچنین اجرای ساده و سریع‌تر را به دست می‌دهد، انجام می شود.

• تراز کردن و مسطح کردن سطح کف کرسى به‌منظور عایق‌بندی

برای انجام عملیات عایق‌کاری در هر سطح، به زیرسازى آن سطح نیاز است.  سطح کرسى چینى برای عایق‌کاری می بایست زیرسازى شده و کاملاً تراز باشد، برای این هدف ردیف‌های کرسى چینى به‌ویژه ردیف پایانى باید کاملاً تراز شود. برای تراز ردیف‌های کرسى چینى، از شمشه و تراز و یا شیلنگ تراز استفاده می شود. جهت زیرسازى عایق‌کاری از ملات ماسه و سیمان نرم با نسبت 1 به 3 استفاده می‌کنند، به این شکل که بعد از آماده کردن ملات و ریختن آن روى دیوار کرسى چینى، ملات را به‌وسیله‌ی ماله کاملاً صاف می‌کنند، همچنین باید دو طرف دیوار کرسى چینى به‌اندازه‌ی 10 تا 25 سانتی‌متر اندود ماسه و سیمان صیقلى شود. بعد از خشک شدن ماسه و سیمان که روی آجرها ریخته شده، انجام عمل عایق‌کاری روى دیوار کرسى چینى صورت می‌گیرد .

• مراحل کرسی چینی

در ابتدا با استفاده از نقشه های اجرایی محل قرارگیری دیوارها مشخص می شود و بعد از تمیز کردن بستر مورد نظر و خیس نمودن آن، شروع به یک رگه کردن کرسی کرده به طوری که دیوار در آکس کرسی قرار بگیرد، معمولا ضخامت دیوار ۱۰ سانتی متر و ضخامت کرسی ۳۵ سانتی متر در نظر گرفته می شود.

بسیاری از معماران استفاده از قالب‌های آماده کرسی و یا قالب‌های فلزی را الگوی دیوار چینی پی قرار می دهند که این امر باعث مزایایی از جمله: سرعت اجرایی در فونداسیون، حذف مصاح آجر و سیمان و صرفه جویی در آب، حذف نیروی انسانی (بنا و کارگران) می شود و بسیار اقتصادی تر از دیوارچینی است.