لزوم توجه به نکات اجرایی و تکنولوژی اجرای ساختمان یا ضرورت دقت در اجرای ساختمان باعث :
- افزایش عمر ساختمان
- کارایی ساختمان
- زیبایی
- صرفه جویی در هزینه های اقتصادی
- صرفه جویی در انرژی میشود.
بررسی میزان آسیب‌پذیری یک ساختمان، از نکات مهم در بهسازی آن ساختمان است. آمارها نشان می‌دهند که به‌طور میانگین طول عمر ساختمان‌ها در ایران ۲۵ تا ۳۰ سال بوده؛ در حالیکه این مقدار در کشورهای صنعتی به ۱۰۰ سال هم می‌رسد.
متأسفانه در ایران با توجه به محدودیت‌های منابع مالی، سازندگان همواره سعی در کاهش هزینه‌های اجرای ساختمان دارند که می‌تواند بر کاهش عمر مفید ساختمان تأثیر مستقیم داشته باشد. به‌طور مثال اغلب یک مهندس ساختمان برای خرید تیرآهن به دنبال قیمت‌های رقابتی است، تا کیفیت بهتر. به‌خصوص در حال حاضر که طی یک سال اخیر قیمت تیرآهن چند برابر شده، انتخاب مصالح ساختمانی با قیمت پایین‌تر برای سازندگان اهمیت بیشتری پیدا کرده است. در نظر گرفتن این امر ضروری است که اگر کاهش هزینه‌ها منجر به نادیده گرفتن حداقل استانداردهای لازم برای ساخت شوند، درنتیجه از عمر مفید ساختمان کاسته خواهد شد.
با کاهش عمر مفید ساختمان، هزینه‌های مربوط به تعمیر و نگهداری، هزینه‌های تحمیلی بر محیط زیست، هدر رفتن انرژی و بسیاری موارد دیگر افزایش می‌یابند؛ بنابراین باید سعی کرد تعادل را بین هزینه تمام‌شده و کیفیت برقرار نمود.
از دیگر عوامل مؤثر بر عمر مفید ساختمان در ایران می‌توان به بی‌توجهی نسبت به وقوع خطاها اشاره کرد.
البته فاکتورهای متعددی در تعیین عمر مفید خانه ها تاثیرگذار هستند و نحوه مراقبت و نگهداری از خانه ها موثرترین فاکتور در این زمینه به شمار می رود. آقای پیفارتی در این رابطه گفته:« برای ملک مسکونی باید هر ساله حدود یک درصد از ارزش ساختمان را کنار بگذارید تا اطمینان حاصل کنید که توانایی بازسازی ملک را در هر ۳۰ سال دارید.»
به این نکته توجه داشته باشید که عمر مفید بخش های مختلف خانه با هم متفاوت است: آشپزخانه، حمام و تجهیزات حمام، نقاشی ساختمان و کفپوشهای ساختمان بین ۱۰ تا ۱۵ سال عمر می کنند. عمر مفید لوله ها، پنجره ها و سقف آپارتمان حدودا ۳۰ سال است و ساختار کلی سازه (چه از جنس بتن باشد و چه آجری) بین ۷۰ تا ۱۰۰ سال عمر خواهد کرد.
از فاکتور های مهم افزایش طول عمر ساختمان این است که امکان بازسازی و تغییر وجود داشته باشد.
-
عوامل موثر بر کاهش طول عمر مفید ساختمان
- خطاهای طراحی
- خطاهای اجرایی و نظارتی
- خطاهای بهره‌برداری و نگهداری
-
علت خطای طراحی
- در مطالعات اولیه دقت لازم صورت نگیرد.
- معیارهای طرح به‌طور کافی موردتوجه قرار نگیرند.
- آنالیز طرح و محاسبات مربوطه با خطا صورت بگیرد.
- نقشه‌ها همراه با خطا تهیه شوند.
- در تهیه مشخصات فنی و اجرائی خطا صورت بگیرد.
-
علت خطاهای اجرایی و نظارت بر اجرا
- نیروی انسانی برای تهیه مصالح و تجهیزات، نیروی نظارتی و نیروهای اجرائی به‌درستی انتخاب نشوند.
- روش اجرای مناسب برای کار انتخاب نگردد.
- به کنترل کیفیت توجه کافی نشود.
- در زمان اجرای کار اظهارنظرهای غیرکارشناسی صورت بگیرد و بر اجرای آن‌ها وجود اصرار شود.
- صرفه‌جوئی در هزینه‌ها، تهیه مصالح ارزان قیمت و بی‌کیفیت و پرداخت دستمزدهای ارزان ناشی از به‌کارگیری نیروهای غیرحرفه‌ای
-
علت خطاهای بهره‌برداری و نگهداری
- اگر بهره‌برداری غلط همراه با رعایت نکردن ضوابط مربوطه صورت گیرد.
- از نیروهای غیرمتخصص و بی‌تجربه در نگهداری ساختمان استفاده شود.
- نوع بهره‌برداری بدون بررسی امکان و عواقب آن صورت بگیرد.
- بارگذاری خارج از عرف انجام شود.
- بهسازی ساختمان به‌موقع صورت نگیرد.
در عصر حاضر با روی کار آمدن معماری پایدار و استفاده معماران از آن در طراحی هایشان سعی می کنند طول عمر ساختمان را نیز افزایش دهند.
پایداری و توسعه پایدار به منظور کاهش آلودگی های زیست محیطی و بهینه سازی مصرف انرژی مورد توجه طراحان و معماران قرارگرفته است. این معماری در واقع واکنشی به بحران های پیش آمده در دنیای صنعتی و مدرن امروز به شمار می آید.
در عصر حاضر ایجاد پایداری و توسعه آن با توجه به مشکلات عصر صنعت امری بسیار ضروری در معماری است و باید توجه ویژه بدان معطوف گردد.
این نوع معماری آسیب های ناشی از طراحی ساختمان بر منابع انرژی و محیط زیست را کاهش می دهد. بنابراین ساختمانی که با طراحی پایدار بنا می شود کم ترین ناسازگاری را با محیط زیست دارد.
-
استفاده بهینه از مصالح ساختمانی
بهینه سازی ساختمان از مهم‌ترین مسائلی است كه پیش از ساخت سازه، حتما باید به آن توجه داشت. تصور برخی از افراد از بهینه سازی ساختمان ، مصرف حداقل مصالح و مقاطع فولادی به هنگام ساخت است. در مقابل گروهی هم اعتقاد دارند كه هرچه مصالح بیشتری در ساخت ساختمان استفاده شود، مقاومت افزایش پیدا می‌كند. هر دو گروه درك اشتباهی از بهینه سازی و مقاومت سازه دارند. این اصطلاح را می‌توان این گونه تعریف كرد كه به مصرف حداقل مقدار مصالح با حفظ استحكام سازه، بهینه سازی ساختمان می‌گویند.
-
راهکارهای موثر درافزایش عمر مفید خانه
- توجه به شرایط آب و هوایی
از آنجایی که شرایط آب و هوایی نقش اساسی در طول عمر ساختمان ایفا می‌کند، بنابراین منازل باید مطابق با شرایط آب و هوایی منطقه، طراحی و ساخته شوند. برای مثال، ساختمان‌های مناطق ساحلی باید با درنظر داشتن به گرما و رطوبت شدید آن منطقه ساخته شوند تا تحمل چنین شرایط جوی را داشته باشند. بدین ترتیب، در برخی از شهرها که میزان بارندگی بیش از حد متوسط است، خانه ای که بدون در نظر داشتن شرایط جغرافیایی منطقه ساخته شده است، به تدریج دچار نشست، ترک و رطوبت خواهد شد. از این رو، تمام این عوامل بایستی در هنگام ساخت منزل در نظر گرفته شوند. ضد آب بودن دیوارها، به کارگیری رنگ باکیفیت و نگهداری مناسب می‌تواند به افزایش طول عمر مفید خانه کمک کند.
2. اسفاده از مصالح پایدار و مقاوم
در هنگام ساخت و همچنین بازسازی منزل، به جای استفاده از مواد تجملاتی و فانتزی، مواد پایدار و با استقامت را انتخاب کنید تا در طراحی کارآمدتر خانه مفید واقع شوند. خرید وسایل ساختمانی محلی همواره توصیه میشود، زیرا با شرایط آب و هوایی منطقه تناسب بیشتری دارند و باعث افزایش طول عمر ساختمان خواهند شد. باید مطمئن شوید که از مواد مناسب و باکیفیت برای ساخت و ساز استفاده خواهید کرد تا بتوانید عمر مفید ساختمان و خانه را افزایش دهید. نگهداری و مراقبت صحیح نیز می‌تواند تضمین کننده عمر بیشتری برای منزل شما باشد.
3. انتخاب مصالح مناسب منطقه زندگی
اگر در ناحیه ساحلی زندگی می‌کنید، از فلزات یا موادی که ممکن است دچار خوردگی شوند، استفاده نکنید. این امر بدین جهت است که نمک موجود در نسیم دریا باعث زنگ زدگی مواد فلزی میشود. بنابراین اگر بالکن دارید، به جای نرده‌های فلزی بهتر است از نرده‌های چوبی استفاده کنید.