نقشه توپوگرافی چگونه ترسیم می شود ؟

ترسیم نقشه توپوگرافی

ترسیم نقشه توپوگرافی با جمع‌آوری داده‌های معرف نقاط مختلف سطح زمین توسط روش‌های نقشه‌برداری یا سنجش از دور و پیاده کردن داده‌های به دست آمده بر روی کاغذ یا نرم افزار صورت می‌گیرد. به طور کلی، ترسیم نقشه های توپوگرافی یک محدوده، فرایند زمان‌بری است که با توجه به دقت برداشت نقاط و ترسیم نقشه می‌تواند تا حدود 5 سال نیز طول بکشید. این فرایند نیازمند افراد باتجربه و ماهر در حوزه‌های نقشه‌برداری، نقشه‌کشی، تفسیر داده‌های فضایی، حکاکی، چاپ و دیگر مهارت‌های مرتبط است.

ترسیم نقشه توپوگرافی با استفاده از داده های نقشه برداری

یکی از روش‌های متداول برای رسم نقشه توپوگرافی، مخصوصا پروژه‌هایی با محدوده نسبتا کوچک، اجرای عملیات نقشه برداری، جمع آوری داده های ارتفاعی، ورود داده‌ها به نرم افزارهای تخصصی و گرفتن خروجی به صورت منحنی میزان است.

نرم افزارهای تخصصی نقشه برداری نظیر Surfer و نرم افزارهای سنجش از دور مانند «آرک جی آی اس» (ArcGIS)، «اجی سافت» (Agisoft) و «کیو جی آی اس» (QGIS) از ابزارهای شناخته شده در زمینه تبدیل داده‌های ارتفاعی یا اصطلاحا داده‌های XYZ به منحنی های تراز هستند.

ترسیم نقشه توپوگرافی با استفاده از داده های عکس برداری هوایی

عکس برداری هوایی، از روش‌های سریع برداشت ویژگی‌ها و عوارض سطحی زمین است که توسط هواپیما، بالگرد و انواع مختلف پهپاد انجام می‌گیرد. تصویربرداری از ناحیه مورد نظر، برداشت مختصات نقاط کنترلی توسط تجهیزات نقشه‌برداری، اعتبارسنجی عوارض، تفسیر داده‌ها، نشانه‌گذاری، ویرایش و چاپ از مراحل ترسیم نقشه توپوگرافی با استفاده از روش عکس برداری هوایی هستند.

عکس‌برداری

برای ترسیم نقشه توپوگرافی به روش تصویر برداری هوایی، سطح زمین به چندین مقطع تقسیم شده و دو عکس با زوایای مختلف از هر مقطع تهیه می‌شود (تصویر زیر). این رویکرد، امکان ایجاد تصاویر سه بعدی استریوسکوپی و تبدیل آن‌های به منحنی‌های میزان را فراهم می‌کند. وسیله هوایی طی تصویربرداری در یک ارتفاع ثابت با مسیر حرکت شمال به جنوب قرار می‌گیرد. شرایط جوی و وجود درخت از عوامل موثر بر کیفیت داده‌های به دست آمده از مرحله هستند.

داده‌های تصویری حاصل از عملیات عکس برداری هوایی با استفاده از نرم افزارهای فتوگرامتری نظیر «آرک جی آی اس» (ArcGIS)، «اجی سافت» (Agisoft) و غیره به نقشه‌های توپوگرافی با کیفیت تبدیل می‌شوند.

 برداشت نقاط کنترلی

به منظور اطمینان از دقت نقشه توپوگرافی، محل دقیق چندین نقطه کنترلی توسط عملیات نقشه برداری مورد بررسی قرار می‌گیرد. محل تقاطع جاده‌ها و ویژگی‌های برجسته زمین معمولا به عنوان نقاط کنترلی در نظر گرفته می‌شوند. نقاط کنترل افقی، طول و عرض محل و نقاط کنترلی عمودی، ارتفاع محل را تعیین می‌کنند. محل قرارگیری این نقاط و ارتفاع آن‌ها، از اهمیت بالایی در جانمایی صحیح تصاویر هوایی و اختصاص مقادیر به خطوط کنتور (منحنی های میزان) برخوردارند.

تایید عوارض موجود در نقشه

در این مرحله، امکان بررسی‌های بیشتر برای تشخیص دقیق‌تر برخی از عوارض زمین نظیر جاده‌ها، رودها، ساختمان‌های جدید یا ساختمان‌های تخریب شده فراهم می‌شود. تمام عوارض، المان‌های مشکوک، عنوان صحیح محل‌ها و غیره باید توسط کارشناسان حاضر در محل مورد بررسی قرار گیرند. دقت این مرحله، در تهیه نقشه های توپوگرافی رسمی اهمیت بیشتری پیدا می‌کنند.

تفسیر نقشه

پس از تکمیل مراحل قبلی، جفت عکس‌های تهیه شده در یک پروژکتور استریوسکوپ قرار داده می‌شوند. یکی از عکس‌ها در لنز سمت چپ و دیگری در لنز سمت راست قرار می‌گیرد. به این ترتیب، نمای سه بعدی سطح زمین به نمایش در می‌آید. سپس، ترسیم منحنی های تراز توسط یک سیستم ردیابی نوری صورت می‌گیرد. پس از تکمیل رسم خطوط تراز و عوارض زمین، خروجی به دست آمده به واحد حکاکی و چاپ تحویل داده می‌شود.