به منظور ترسیم نقشههای ازبیلت باکیفیت، دقیق و کاربردی، آشنایی با افراد مسئول و فرآیندهای موجود الزامی است. توجه داشته باشید که امروزه نقشه ازبیلت، با استفاده از نرمافزارهای طراحی به کمک کامپیوتر (CAD) رسم میشود. این نرمافزارها، دقت ترسیم را به میزان قابل توجهی افزایش میدهند.
همانطور که در بخشهای قبل اشاره کردیم، پیمانکاران، وظیفه ترسیم نقشه ازبیلت را برعهده دارند؛ چراکه آنها به طور مستمر در کارگاه حضور دارند و میتوانند به محض انحراف از پلان، تغییرات ایجاد شده را در نقشه ازبیلت بهروزرسانی کنند. البته گاهی اوقات، مهندسان معمار نیز هنگام نظارت بر روی فعالیتها، درگیر فرآیند ترسیم ازبیلت میشوند. به منظور ترسیم نقشه ازبیلت، فرآیندهای زیر را به خاطر بسپارید:
- کدگذاری رنگی: در نقشههای ازبیلت، یک لجند استاندارد رنگی قرار داده میشود. رنگ قرمز، به معنای المانهای حذف شده و رنگ سبز، به معنای المانهای اضافه شده است. از رنگ آبی نیز به منظور نمایش اطلاعات خاص مورد استفاده قرار میگیرد.
- مقیاس: تمامی تغییرات صورت گرفته، باید هممقیاس و متناسب با طرحهای اصلی در نقشههای ازبیلت آورده شوند.
- تاریخ: هر گونه بهروزرسانی صورت گرفته بر روی نقشههای ازبیلت، باید دارای تاریخ باشد.
- موانع: تمام موانع موجود در طی مسیر اجرای پروژه، از جمله عوامل زیستمحیطی، نهادهای دولتی و هر مانع دیگری، باید در نقشههای ازبیلت ذکر شوند.
- مشخصههای فیزیکی: هنگام اجرای ساختمان توسط ماشینآلات عمرانی، باید توجه ویژهای به ذکر تغییرات اعمال شده بر روی ارتفاعها، تسطیح و دیگر مشخصههای فیزیکی زمین داشت.
- تاسیسات زیرزمینی: موقعیت دقیق تاسیسات زیرزمینی نصب شده در حین اجرای ساختمان، باید در نقشههای ازبیلت آورده شود.
همانطور که اشاره کردیم، مقیاس نقشه ازبیلت، باید با مقیاس نقشه اصلی مطابقت داشته باشد. بنابراین، پیش از شروع ترسیم ازبیلت، این نکته را در نظر بگیرید. در حین ترسیم، از نوشتن کلماتی مانند «برابر با»، «مشابه با» و غیره خودداری کنید. تمام اطلاعات قابل ارائه در ازبیلت، باید به صورت واضح و دقیق بیان شوند. مقادیر و جزئیات تغییریافته را به هیچ عنوان از روی نقشه اصلی حذف نکنید. در عوض، بر روی این مقادیر و جزئیات، یک خط یا ضربدر بکشید. به این ترتیب، با نگاه کردن به نقشه ازبیلت میتوان بخشهای اصلاحی را به سرعت تشخیص داد.
اگر امکان نوشتن مقادیر و جزئیات جدید در محدوده داخلی نقشه وجود نداشت، از حاشیه نقشه برای درج اطلاعات جدید استفاده کنید. نوشتن جزئیات دقیق تغییرات یا اطلاعات اضافی از جمله ساخت قطعات، برپایی المانها، نصب تجهیزات، موقعیتها، اندازهگیریها، مصالح، ابعاد و غیره ضروری است. تمام اطلاعات ضروری باید بر اساس سیستم طراحی شده توسط پیمانکار ارائه شوند.
ذکر تغییرات مربوط به تسطیح زمین و اطلاعات مرتبط به آن نظیر خاکبرداری، لولهکشی و غیره الزامی است. در صورت مواجهه با موانع یا مشکلات غیرمنتظره، باید آنها را در نقشه ازبیلت مستند کنید. هنگام ترسیم نقشه ازبیلت، تمام شیتها باید تاریخگذاری شوند؛ حتی اگر هیچ تغییری بر روی آنها اعمال نشده باشد. بنابراین، نقشههای ازبیلت، فقط شیتهای تغییریافته را دربرنمیگیرند.
صفحات الحاقی شامل ترسیمات اصلاحی، باید توسط شخص اعمالکننده یا ناظر اصطلاحات، امضا شوند. در صورت اضافه شدن شیت جدید به نقشهها، ابعاد، مقیاس و لجند شیت جدید، باید با شیت جایگزین شده یا شیت مرجع مطابقت داشته باشد. برخی از تغییرات در حین بازرسی نهایی پروژه ظاهر میشوند. آوردن این تغییرات در نقشههای ازبیلت، الزامی است.
ترسیم نقشه ازبیلت با رنگهای مختلف، خواندن آن را سادهتر میکند. در صورت امکان، از کدهای رنگی استاندارد (قرمز برای المانهای حذف شده، سبز برای المانهای اضافه شده و آبی برای اطلاعات خاص) استفاده کنید. فعالیتهای انجام شده را به مستندات دیگر یا کد سفارش/تغییرات ارجاع ندهید. در عوض، به طور دقیق به آن فعالیتها اشاره کنید. با این کار، هر نقشه و شیت، به طور مجزا نیز قابل استفاده بوده و نیازی به آماده کردن مستندات اضافی برای درک آن وجود نخواهد داشت.
توضیحات قابل ارائه برای توصیف تغییرات را به طور کامل بیان کرده و از به کارگیری عبارتهای مخفف خودداری کنید. در صورت ترسیم دستی نقشههای ازبیلت، عبارتها را به صورت خوانا بنویسید. از درج یادداشتهای اصلاحی برای نماهای متاثر از تغییرات، یادداشتهای عمومی، یادداشتهای خاص، مقاطع و زمانبندیها اطمینان حاصل کنید. به کارگیری یک قالب یا استاندارد ثابت برای یادداشتنویسیها، خوانایی نقشههای ازبیلت را بهبود میبخشد.
تمام نقشههای کارگاهی ضروری را به عنوان پیوست به نقشههای ازبیلت ضمیمه کنید و صفحات مربوطه را به پیوستها ارجاع دهید. آخرین شیتهای اصلاح شده یا اضافه شده را در فهرست شیتهای پروژه بهروزرسانی کنید. هنگام یادداشتگذاری در مورد تاسیسات زیرزمینی، جزئیات را در نظر داشته باشید. به عنوان مثال، موقعیت، عمق و مصالح مورد استفاده برای این تاسیسات را به طور دقیق در نقشه ازبیلت بیاورید.
پس از اتمام فرآیند ترسیم و اعمال تغییرات، عنوان شیتها را به «نقشه ازبیلت» تغییر دهید. در هر شیت، نام پیمانکار، تاریخ تهیه نقشه و دیگر اطلاعات مرتبط را نیز ذکر کنید. در صورت اعمال تغییرات بر روی نقشه ازبیلت، عنوان آن را به «نقشه ازبیلت اصلاحی» یا عناوین مرتبط دیگر تغییر دهید. در انتها، نقشههای ازبیلت را در قالب فایلهای PDF مستندسازی کنید.