مقدمه ای بر بهسازی خاک

اجرای سازه‌های مهندسی در محیط‌های خاکی، نیازمند تحلیل پایداری و اطمینان از مناسب بودن خواص مکانیکی با توجه به شرایط بارگذاری و یا شرایط محیطی مورد انتظار است.

در صورتی که خواص خاک و محل پیشنهادی، حداقل مشخصات مورد نیاز برای اجرای پروژه را نداشته باشند یا بر اساس تحلیل‌های انجام شده، عملکرد مناسبی را مطابق با الزامات طراحی از خود به نمایش نگذارند، مهندسان و طراحان مجبور به ارائه گزینه‌های زیر خواهند بود:

  • کنار گذاشتن محل پیشنهادی
    • در صورت وجود چندین گزینه برای اجرای پروژه، رویکرد عملی برای انتخاب محل مناسب، حذف گزینه‌های ضعیف است. اگر هیچ گزینه مناسبی وجود نداشته یا تامین هزینه‌های مورد نیاز برای اجرای پروژه در شرایط موجود دشوار باشد، کنار گذاشتن کل پروژه نیز در نظر گرفته می‌شود.
  • حفاری و جایگزینی خاک ضعیف
    • در گذشته، این روش به عنوان یکی از گزینه‌های متداول مورد استفاده قرار می‌گرفت. با این وجود، محدودیت‌های اقتصادی نظیر هزینه تامین مصالح و باربری، دسترسی، انتخاب مصالح مناسب و مشکلات محیط زیستی باعث کاهش رواج این گزینه شد.
  • طراحی مجدد یا طراحی بر اساس شرایط موجود
    • یکی از گزینه‌های نسبتا مناسب، طراحی اعضای سازه‌ای متناسب با شرایط خاک محل پروژه است. به عنوان مثال، در برخی از موارد می‌توان با استفاده از شمع‌کوبی، بارهای اعمال شده را از درون لایه ضعیف خاک عبور داد و آن‌ها را به لایه‌های مقاوم پایینی اعمال کرد. البته این گزینه می‌تواند هزینه زیادی را در پی داشته باشد.
  • بهسازی خاک
    • یکی از بهترین گزینه‌های موجود برای تغییر شرایط نامطلوب موقعیت اجرای پروژه است که با تقویت خواص مکانیکی خاک، شرایط مناسب را برای ساخت سازه فراهم می‌کند.

 

 

حفره چاه برای کاهش سطح آب زیرزمینی، یکی از روش های بهسازی خاک است.
                                                         حفره چاه برای کاهش سطح آب زیرزمینی، یکی از روش های بهسازی خاک است.

 

 

امروزه، روش های بهسازی خاک از گزینه‌های متداولی هستند که به منظور حل بسیاری از مشکلات مربوط به شرایط محل اجرای پروژه مورد استفاده یا مورد بحث قرار می‌گیرند. این روش‌ها اغلب برای بهبود مشخصات مهندسی خاک به کار برده می‌شوند. در اغلب موارد، روش های بهسازی خاک، گزینه‌های اقتصادی‌تر و سازگارتر با محیط زیست را نسبت به روش‌های سنتی در اختیار طراحان و مهندسان قرار می‌دهند.