عواملی نظیر مقاومت بتن، استفاده از میلگرد، نحوه ترکخوردگی و ایجاد درز بر روی عملکرد تمام کفهای بتنی تاثیرگذار هستند. این تاثیرگذاری در واش بتن از اهمیت بیشتری برخوردار است. اقدامات و الزامات اجرایی واش بتن به محل استفاده آن و کاربرد کف یا روسازی بستگی دارد. به عنوان مثال، قطعا طراحی و الزامات اجرایی مسیر عبور دوچرخه با پارکینگ ماشین متفاوت خواهند بود. از اینرو، پیش از طراحی سازههای واش بتن، باید جزئیات و جنبههای مختلف آن را مورد بررسی قرار داد. به طور کلی، استفاده از مصالح با کیفیت با مقاومت بالا، تراکم خوب، عمل آوری کافی، میلگردهای مقاوم و درزهای مناسب، ویژگیهای مهم سطح واش بتن نظیر ظاهر و مقاومت آن را بهبود میبخشند. در ادامه، تاثیر هر یک از این موارد را بر روی کیفیت واش بتن مورد بررسی قرار میدهیم.
تاثیر ویژگی های بتن بر کیفیت واش بتن چیست؟
کیفیت بتن، معیاری است که معمولا با استحکام آن مورد ارزیابی قرار میگیرد. هر چه استحکام بتن بالاتر باشد، مقاومت سطح در برابر فرسودگی و همچنین دوام سازه بالاتر خواهد بود. در روشهایی که ملات سیمانی از سطح بتن جدا میشوند، استحکام بالا، پیوند مناسبی را بین سنگدانهها و ملات زیرین فراهم کرده و از جدا شدن ذرات در حین فرآیند نمایانسازی و در طول عمر سازه جلوگیری میکند. حداقل مقاومت فشاری پیشنهادی برای سطح واش بتن، 32 مگاپاسکال است.
اضافه کردن آب برای افزایش کارایی پس از بتنریزی مجاز نیست. این کار، احتمال ترکخوردگی را افزایش میدهد. اسلامپ مناسب برای ساخت واش بتن در شرایط معمولی، 100 میلیمتر است. استحکام بتن، نسبت آب به سیمان و اسلامپ، مشخصاتی هستند که باید پیش از فرآیند ساخت واش بتن به آنها توجه کرد.
تاثیر ضخامت بر کیفیت واش بتن چیست؟
نمایان کردن سنگدانههای بتن توسط برداشتن لایه رویی ملات سیمانی (شستن) یا لایه رویی بتن (سابپاشی، سنگکشی و غیره) انجام میشود. از اینرو، به منظور دستیابی به یک ضخامت حداقلی برای کل بتن، باید یک ضخامت اضافی را نیز در طراحی واش بتن در نظر گرفت. نادیده گرفتن این ضخامت، احتمال شکست کف و روسازی را افزایش میدهد.
تاثیر میلگرد بر کیفیت واش بتن چیست؟
هدف از به کارگیری مشهای فولادی در بتن، جلوگیری از ترکخوردگی نیست. این پرداخت بتن است که احتمال رخ دادن ترک، آن هم فقط بر روی سطح را به حداقل میرساند. به همین دلیل، در صورت رخ دادن ترکها داخل بتن، کنترل گسترش آنها از اهمیت بالایی برای سلامت کف یا روسازی برخوردار خواهد بود. این وظیفه بر عهده مشهای فولادی است. در روش نمایان کردن توسط شستشو، ترکخوردگی در فاصله بین ذرات سنگدانهها رخ میدهد. از اینرو، تشخیص آنها کار سادهای نیست. در طرف مقابل، هر نوع ترکخوردگی در روش سنگکشی قابل مشاهده است. هر چه تعداد میلگردهای مورد استفاده بیشتر باشد، کنترل ترکها سادهتر خواهد بود.
برای رویه بتنی با ضخامت کمتر از 40 میلیمتر، استفاده از میلگرد ضروری نیست. به علاوه، تقویت بتن با استفاده از الیاف فولادی نیز توصیه نمیشود. این الیاف پس از برداشتن لایه بالایی ملات سیمانی، در معرض سطح قرار میگیرند و احتمال آسیب دیدن افراد یا وسایل عبوری را افزایش میدهند.
تاثیر تراکم بر کیفیت واش بتن چیست؟
تراکم، فرآیندی است که باعث خروج حبابهای هوا از درون بتن میشود. این فرآیند، یکی از مراحل اصلی بتنریزی است. تجهیزاتی نظیر ویبراتور داخلی و مالههای مکانیکی (لرزشی) معمولا برای تراکم بتن کف و روسازی مورد استفاده قرار میگیرند. برای سطحهای پرداختشده به روش سابپاشی و سنگکشی، حبابهای هوای باقیماند در بتن (ناشی از تراکم ناکافی)، پس از پرداخت نمایان میشوند.
هر چه تراکم بهتر انجام شود، تعداد و اندازه حبابهای هوا کمتر خواهد بود. استفاده از بتونه در حین سنگزنی، حفرههای کوچک سطحی را پر و پرداخت را بهتر میکند. البته باید از ویبره زدن زیادی در فرآیند تراکم خودداری شود. این کار میتواند باعث جداشدگی و توزیع نابرابر سنگدانهها بر روی سطح شود.
تاثیر ترک خوردگی بر کیفیت واش بتن چیست؟
به حداقل رساندن ترکهای ناشی از جمعشدگی و کنترل گسترش آنها، ظاهر واش بتن را بهبود میبخشد. جمعشدگی، کاهش حجم بتن بر اثر از دست دادن آب در طول زمان است. تمام بتنها در سطوح مختلف با این پدیده مواجه میشوند. به منظور کنترل جمعشدگی باید نکات زیر را رعایت کرد:
- اضافه نکردن آب اضافی به ترکیب: حداقل نگه داشتن آب ترکیب، جمعشدگی در بلند مدت را کاهش میدهد.
- تراکم مناسب: با کاهش حبابهای هوا، چگالی بتن و استحکام آن را بهبود میبخشد.
- عمل آوری مناسب: علاوه بر افزایش استحکام، شروع جمعشدگی را تا رسیدن به استحکام کافی به تاخیر میاندازد.
- میلگردگذاری: کنترل بهتر گسترش ترکهای ایجادشده را به فراهم میکند.
- ایجاد درز: احتمال رخ دادن ترک را کاهش میدهد.
در محلهایی که ظاهر واش بتن از اهمیت بالایی برخوردار است، طول قابل قبول برای گسترش ترک را میتوان حدود 0.3 میلیمتر در نظر گرفت.
تاثیر درز بر کیفیت واش بتن چیست؟
درزها، المانهایی هستند که در روسازی و کفسازیهای غیر مسکونی مورد استفاده قرار میگیرند. درزها، محیطهای بزرگ را به بخشهای کوچک تقسیم میکنند. این کار رخ دادن ترکهای غیر قابل کنترل را کاهش میدهد. فاصله بین درزها نباید از 30 برابر ضخامت دال بیشتر باشد.
درزهای مورد استفاده در واش بتن را میتوان به انواع مختلفی نظیر درزهای کنترلی، انبساطی و جابجایی تقسیمبندی کرد. برای به کارگیری این درزها، رعایت نکات زیر ضروری است:
- درزهای کنترلی برش خورده، باید در فاصله 12 تا 18 ساعت پس از اتمام دال ایجاد شوند.
- به منظور جلوگیری از ورود رسوبات و آسیب دیدن گوشههای دال، باید درزهای انبساطی با نوارهای آماده را به خوبی درزگیری کرد.
- بالا و کنارههای درزهای جابجایی باید توسط مواد سیلیکونی همرنگ با سنگدانهها درزگیری شوند.
- پرکنندههای قیری، مقاومت و ظاهر خوبی را برای بتن فراهم نمیکنند.
- در برخی از موارد، استفاده از چوب برای پر کردن درزها مانعی ندارد. استفاده از چوب، ظاهر متفاوتی را برای واش بتن به همراه خواهد داشت.