شماره نقشه یا «شماره شیت» (Sheet Number)، ترکیبی از حروف و یا اعدادی است که به منظور نمایش اطلاعات کلی در مورد نوع نقشه و ترتیب آن مورد استفاده قرار میگیرد. در هنگام مشاهده یک نقشه، احتمالا اولین چیزی نظر شما را به خود جلب میکند، ترسیمات معرف المانهای سازهای و غیرسازهای است. طراحان و مهندسان باتجربه، نوع نقشههای ساختمانی را با یک نگاه تشخیص میدهند.
با مشاهده شماره نقشه، میتوان اطلاعات بیشتر و دقیقتری را نظیر حوزه (عمومی، ژئوتکنیک، عمرانی، معماری، سازهای و غیره)، نوع شیت (عمومی، پلان، ارتفاعی، مقطع و غیره) و شماره صفحه به دست آورد.
نماد حوزه در شماره نقشه چیست ؟
نماد حوزه، ترکیبی از یک یا دو حرف انگلیسی است که حوزههای مرتبط با نقشه را مشخص میکند. نقشههای ساختمانی، معمولا به چندین واحد و پیمانکار ارجاع داده میشوند. هر واحد یا پیمانکار، به تمام نقشههای ساختمانی نیازی ندارد. به عنوان مثال، پیمانکار لولهکشی ساختمان، بر اساس نقشههای نقشهکشی کار خود را انجام میدهد. به همین دلیل، نقشههای دارای نماد حوزه P (ابتدای کلمه Plumbing) به این پیمانکار ارسال میشود.
نماد حوزه میتواند دارای یک یا دو حرف باشد. در پروژههای بسیار بزرگ یا پیچیده، هر حوزه به چندین زیرمجموعه تقسیم میشود. از اینرو، نماد حوزه دو حرفی برای تعیین نوع زیرمجموعههای مرتبط با نقشهها مورد استفاده قرار میگیرد. جدول زیر، نمادهای تک حرفی برای نمایش حوزه کاربرد نقشه را نمایش میدهد.
نماد | حوزه |
کاورشیت | |
G | عمومی (فهرست شیتها، نمادها، خلاصه کد و غیره) |
H | مواد خطرناک (کاهش، جابجایی و غیره) |
V | نقشهبرداری |
B | ژئوتکنیکی |
C | عمرانی (سایت پروژه) |
L | محوطهسازی |
S | سازهای |
A | معماری |
I | مقطع داخلی |
Q | تجهیزات |
F | ایمنی در برابر آتش |
P | لولهکشی |
D | فرآیندی |
M | مکانیکی |
E | الکتریکی |
W | توزیع برق |
T | ارتباطی |
R | منابع (شرایط موجود/ساختمانها) |
X | حوزههای دیگر |
Z | پیمانکار |
O | عملیاتی |
شرکتهای مختلف، معمولا از استانداردهای مختص به خود برای نوشتن شماره نقشه استفاده میکنند. جدول بالا، بر اساس استاندارد ملی CAD آمریکا تهیه شده است. به دلیل تفاوت در نامگذاری شیتها در پروژههای مختلف، توصیه میکنیم؛ پیش از شروع خواندن نقشههای فنی، نگاهی به فهرست شیتها در سند G1.01 بیندازید.
نوع شیت در شماره نقشه چیست ؟
اولین عدد بعد از نماد حوزه، به منظور نمایش نوع شیت مورد استفاده قرار میگیرد. این اعداد، به ترتیب از عمومیترین تا تخصصیترین نوع شیت افزایش مییابند. به عنوان مثال، عدد 0، نشاندهنده نقشههای عمومی است. جدول زیر، مفهوم اعداد معرف نوع شیت را نمایش میدهد.
عدد | نوع شیت |
0 | عمومی (راهنمای علائم، اختصارات، یادداشتها و غیره) |
1 | پلان |
2 | ارتفاع (جانبی) |
3 | مقطع |
4 | بزرگمقیاس (پلان، ارتفاع، مقطع) |
5 | دیتیل |
6 | جداول تیپبندی و دیاگرامها |
7 | سفارشی |
8 | سفارشی |
9 | سهبعدی (ایزومتریک، پرسپکتیو، عکسها) |
شماره صفحه در شماره نقشه چیست ؟
آخرین بخش از شماره نقشه، شماره صفحه است. این شماره از دو عدد (01 تا 99) تشکیل میشود. هنگام شمارهگذاری صفحات نقشهها، نیازی به انتخاب ترتیبی اعداد نیست؛ چراکه امکان اضافه کردن صفحات جدید بین صفحههای قبلی وجود دارد. جدول زیر، چند مثال از شماره صفحه و توصیف آنها را نمایش میدهد.
شماره نقشه | توصیف |
AD107 | نقشه معماری عقبنشینی کف، شیت هفتم |
A-204 | نقشه معماری از نمای ارتفاعی، شیت چهارم |
I-316 | نقشه مقطع داخلی، شیت شانزدهم |
QH601 | جداول تیپبندی تجهیزات بیمارستان، شیت اول |
FA601 | دیاگرام هشداردهنده آتشسوزی، شیت اول |
P-102 | نقشه پلان لولهکشی کف، شیت دوم |
MH402 | نقشههای بزرگ مقیاس تاسیسات تهویه مطبوع، شیت اول |
MP501 | دیتیل لولهکشی تهویه مطبوع، شیت اول |
EP110 | نقشه پلان تاسیسات الکتریکی فشار قوی، شیت دهم |
EL103 | نقشه پلان روشنایی، شیت سوم |
T-505 | دیتیل تجهیزات ارتباطی، شیت پنجم |
RA102 | نقشه پلان ساختمان موجود، شیت دوم |