تراکم خاک، معمولا با استفاده از روشهای استاتیکی، کوبشی، ضربهای و ارتعاشی انجام میشود. هر یک از این روشها دارای مکانیزم و ماشین آلات مختص به خود هستند که افزایش چگالی خاکهای مختلف تا اعماق متفاوت را ممکن میکنند.
به طور کلی، روشهای تراکم خاک را میتوان به دو گروه تراکم سطحی و عمیق تقسیمبندی کرد. در ادامه به معرفی زیرمجموعههای هر یک از این موارد میپردازیم.
تراکم استاتیکی خاک چیست؟
«تراکم استاتیک» (Static Compaction)، یکی از سادهترین روشهای تراکم و افزایش چگالی خاک است. از نظر تئوری، تمام اشیا مقداری فشار استاتیک را به زمین وارد میکنند. هرچه وزن اشیا بیشتر باشد، فشار اعمال شده نیز بیشتر خواهد بود. از اینرو، حرکت انسان بر روی یک زمین خاکی، باعث تراکم بسیار کم آن زمین خواهد شد. در صورتی که عبور ماشین آلات سنگین ساختمانی (نظیر غلتکها) میتواند خاک را تا حد زیادی متراکم کند. فشار استاتیکی ناشی از نیروی ثقلی این ماشین آلات، باعث ایجاد تنش برشی درون محیط خاک میشود. به این ترتیب، ذرات توده خاک در صفحات مجاور نسبت به یکدیگر حرکت کرده و یک آرایش نزدیکتر و پایدارتر را ایجاد میکنند. البته تراکم استاتیکی در تمام اعماق یک لایه خاک به صورت یکسان اعمال نمیشود. این روش بیشترین تاثیر را بر روی تراکم خاکهای سطحی و اعماق کم دارد.
تراکم کوبشی خاک چیست؟
«تراکم کوبشی» (Kneading Compaction)، روشی است که با بهرهگیری از مفهوم کاهش سطح تماس برای افزایش فشار، توده خاک را تا اعماق بیشتر نسبت به روش تراکم استاتیکی متراکم میکند. غلتکهای پاچه بزی، کفشکدار و پنوماتیک از متداولترین ماشین آلات تراکم خاک با مکانیزم کوبشی هستند.
