بعد از بتن‌ریزی و تراکم، اگر نشست بتن بر روی میلگردها، داکت‌ها یا دندانه‌های قالب ادامه داشته باشد، ترک ناشی از نشست پلاستیک رخ می‌دهد. در صورت نشست غیر یکنواخت بتن به دلیل وجود موانعی نظیر میلگردها، یک ناحیه توخالی در زیر میلگردها به وجود می‌آید. این ناحیه توخالی، منجر به ترک‌خوردگی پلاستیک بتن می‌شود. ترک ناشی از نشست پلاستیک، برخلاف ترک ناشی از جمع‌شدگی پلاستیک، به دلیل خشک شدن سریع اتفاق نمی‌افتد. محل این نوع ترک‌خوردگی، معمولا زیر لایه‌ای از سطح بتن و در مقاطع ضخیم است.
دلایل رخ دادن ترک ناشی از نشست پلاستیک در بتن
ترک نشست پلاستیک، در شرایط آب انداختن/نشست شدید و وجود مانع در رخ می‌دهد. الگوهای تشکیل این نوع ترک معمولا به صورت زیر هستند:
- ترک‌خوردگی دقیقا بالای پیچ‌های قالب یا میلگردهای نزدیک به سطح بتن
- ترک‌خوردگی در ستون‌ها و دیوارهای باریک با محدودیت نشست (توسط گوه ساده، قوس بتن یا سرستون قارچی)
روش های پیش‌گیری ترک ناشی از نشست پلاستیک در بتن
از روش‌های موجود برای پیش‌گیری ترک نشست پلاستیک بتن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاهش آب انداختن و نشست
- بتن‌ریزی لایه‌ای، تراکم هر لایه پیش از ریختن لایه بعدی، تراکم لایه‌های بالایی به همراه لایه‌های پایینی
- کاهش موانع نشست
- بتن‌ریزی تیرچه‌های دال تیرچه‌ای تا پر شدن کامل بخش پایینی و ریختن باقی بتن پس از نشست بتن مرحله قبل
- به‌کارگیری روش‌های تراکم مجدد
- بررسی مداوم شرایط بتن و تراکم مجدد آن در صورت مشاهده شواهده ایجاد نشست پلاستیک
برخی دیگر از روش‌های جلوگیری ترک نشست عبارت هستند از:
- استفاده از بتن با اسلامپ پایین
- استفاده از بتن با ترکیب چسبنده
- استفاده از افزودنی حباب‌ساز برای بهبود چسبندگی و کاهش آب انداختن
- افزایش پوشش بالایی میلگردها (فاصله از سطح بتن)
ترک ناشی از جابجایی قالب بتن چیست ؟
پس از شروع فرآیند گیرش بتن و پیش از رسیدن آن به مقاومت کافی برای تحمل وزن خود، هرگونه حرکت عمدی یا سهوی قالب می‌تواند باعث ایجاد ترک شود. ترک‌های ناشی از جابجایی قالب، هیچ الگوی خاصی ندارند.
به منظور جلوگیری از ترک‌های ناشی از جابجایی قالب، قالب بتن باید شرایط زیر را داشته باشد:
- دارای مقاومت و صلبیت کافی برای نگهداری از وزن بتن، بدون تغییر شکل‌های اضافی
- باقی ماندن در جای خود تا رسیدن بتن به مقاومت مناسب