«بتن معماری درجا» (Architectural Cast-In-Place Concrete)، با استفاده از قالبهای مخصوص و به طور درجا بر روی سطح مورد نظر اجرا میشود. اجرای درجای بتن اکسپوز، نیازمند دقت و نظارت زیاد است. پارامترهای زیادی بر روی کیفیت نهایی این بتن تاثیرگذار هستند که از آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- قالب و سیستم مورد استفاده برای اتصال قالبها
- طرح اختلاط بتن، نوع سیمان و سنگدانه (شن و ماسه) مورد استفاده
- نوع و میزان رنگدانهها
- نوع رهاساز قالب (متناسب با طرح اختلاط)
- روش آمادهسازی سطح نظیر سنباده، شستشو، پولیش و سندبلاست
- عملیاتهای پرداخت نهایی نظیر جلا دادن، پوششدهی و غیره
از بین موارد بالا، طرح اختلاط بتن از اهمیت بیشتری برخوردار است. دستیابی به مشخصات مقاومتی و ظاهری بتن اکسپوز، به میزان زیادی به طرح اختلاط آن بستگی دارد.
طرح اختلاط بتن اکسپوز درجا چگونه انتخاب میشود؟
به منظور تراکم مناسب بتن معماری درجا و رسیدن به مقاومت مورد نظر، مخلوط باید از کارایی (اسلامپ) مناسب برخوردار باشد. وظیفه ارائه الزامات طراحی بر عهده مهندس معمار و وظیفه تعیین مقاومت طراحی سازه بر عهده مهندس عمران است. یکنواختی رنگ و بافت، جداشدگی مصالح و لکههای سطحی به طرح اختلاط بتن اکسپوز بستگی دارند. به عنوان مثال، برای دستیابی به ویژگیهای ظاهری زیر، باید از سنگدانههایی با توزیع دانهبندی و مشخصات مخصوص استفاده کرد:
- بافت یکنواخت: سنگدانههای درشت هماندازه به همراه مقدار کمی ماسه ریز
- سطح بدون حفره: سنگدانههایی با توزیع گسسته بدون ذرات درشت ماسه و ذرات ریز شن
- رنگبندی متغیر: ماسههایی با رنگبندی متفاوت
- رنگ شفاف: سنگدانههایی با رنگ تیره
به طور کلی، نسبت سیمان:شن:ماسه برای طرح اختلاطی با سنگدانههای گسسته باید بین 1:2:5 تا 1:3:5 باشد.
ماسه بنایی، پرکاربردترین سنگدانه ریز مورد استفاده در بتن اکسپوز است.
نکته: طراحی و اجرای بتن اکسپوز (بتنهای معماری درجا)، مطابق با استاندارد ACI 303 انجام میگیرد.