ابر عایق‌ها

شاید این‌گونه به نظر برسد که مؤثرترین راه برای کاهش انتقال حرارت، استفاده از ماده‌ایست که کمترین ضریب رسانش گرمایی را دارد. چنین ماده‌ای می‌تواند اورتان

 

یا فایبرگلس

باشد. این مواد به وفور یافت می‌شوند، قیمتشان پایین است و قابلیت نصب آسانی دارند.

همچنین، این ضریب برای هوا نیز برابر

است که مقدار کمتری را نسبت به ماده‌های دیگر نشان می‌دهد. ولی نتایج استفاده از یک لایه هوای حبس شده به عنوان عایق، به اندازه ماده‌های‌ دیگر با همان ضخامت، رضایت‌بخش نیست. دلیل اول، جریان‌های جابجایی هستند که به طور طبیعی در هوا وجود دارند. علاوه بر این، شکل دیگر انتقال حرارت، یعنی تشعشع نیز اتفاق می‌افتد. در عمل، رسانش گرمایی هوا به فشار وابسته نیست و فقط در فشارهای خیلی زیاد و خیلی کم، تحت تأثیر آن قرار می‌گیرد.

 

ابرعایق

 

 

بنابراین یکی از راه‌های کاهش رسانش گرمایی هوا و پایین آوردن نرخ انتقال حرارت از طریق آن، تخلیه هواست. در حالتی که خلأ مطلق برقرار شود، رسانش گرمایی هم به صفر می‌رسد. زیرا دیگر ذره‌ای وجود ندارد که عمل رسانش گرما را از صفحه‌ای به صفحه دیگر انجام دهد. ولی انجام چنین کاری نمی‌تواند به عنوان نهایتِ عایق‌کاری تلقی شود. زیرا هدف استفاده از عایق حرارتی به حداقل رساندن انتقال حرارت کل است؛ نه فقط انتقال حرارت هدایتی. خلأ می‌تواند هدایت گرمایی را به صفر برساند. اما از سوی دیگر، مقاومت در برابر تشعشع نیز صفر شده است و میزان انتقال حرارت از این طریق با سایر روش‌ها قابل مقایسه است. به همین دلیل، ایجاد خلأ تأثیر چندانی در کاهش انتقال حرارت نخواهد داشت.

برای جلوگیری از انتقال حرارت به شیوه تشعشع بین دو صفحه، باید موانعی بین آن دو صفحه قرار داد. این موانع باید صفحاتی نازک از جنس فلز بوده و ضریب انعکاس بالایی داشته باشند. انتقال حرارت تشعشعی بین دو صفحه، با تعداد این صفحه‌ها نسبت معکوس دارد. بدین منظور از ساختاری استفاده می‌شود که در آن، حدوداً ۲۵ صفحه نازک از جنس آلومینیوم در هر سانتیمتر به صورت لایه لایه قرار گرفته است. این لایه‌ها با کمک ماده‌های عایق، مانند فایبرگلاس از هم جدا شده‌اند.

ابر عایق ها

 

سپس برای اینکه انتقال گرما از طریق هدایت و جابجایی به حداقل برسد، هوای موجود در فضای بین لایه‌ها تا فشار

0.000001atm تخلیه می‌شود. نتیجه این کار، یک عایق حرارتی است که رسانش گرمایی آن به کمتر از

می‌رسد. چنین ضریبی، هزار برابر از هوا یا هر ماده عایق دیگری کوچکتر است. این نوع عایق حرارتی که به شیوه خاصی ساخته می‌شود، ابر عایق (Super-insulator) نام دارد. ابر عایق‌ها در کاربردهای فضانوردی و برودتی مورد استفاده قرار می‌گیرند.